യമുനാ നദിക്കരയില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പുരാതനമായ ഒരു പട്ടണമാണ് പോംടാ സാഹിബ്. പത്താമത്തെ സിഖ് ഗുരു, ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിംഗാണ് പോംടാ സാഹിബ് സ്ഥാപിച്ചത്. സിര്മൂറിലെ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന രാജാ മൈദിനി പ്രകാശിന്റെ ക്ഷണം സ്വീകരിച്ചെത്തിയ ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിംഗ് നാലു വര്ഷക്കാലം ഇവിടെ താമസിച്ചു. പതിനാറാമത്തെ വയസ്സിലാണ് അദ്ദേഹം ഇവിടെ എത്തിയതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. ഒരു കാല് വയ്ക്കാനുള്ള സ്ഥലം എന്നാണ് പോംടാ എന്ന വാക്കിനര്ത്ഥം.
സാല് മരങ്ങള് തിങ്ങിനിറഞ്ഞ കാടിന് നടുവില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പോംടാ സാഹിബിന്റെ വിസ്തൃതി 350 മീറ്ററാണ്. കരകവിഞ്ഞ് ഒഴുകിയ യമുന ഗുരു ഗോബിന്ദ് സിംഗിന്റെ നിര്ദ്ദേശപ്രകാരം ശാന്തമായി ഒഴുകിയെന്നും തന്മൂലം സിഖുകാരുടെ വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥമായ ദസ്സം ഗ്രന്ഥ് തടസ്സങ്ങള് കൂടാതെ രചിക്കാന് അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
പോംടാ സാഹിബില് മനോഹരമായ നിരവധി കാഴ്ചകളുണ്ട്. അസ്സാന് തടാകവും സഹസ്ത്ര ധാരയും ഇവയില് പ്രധാനപ്പെട്ടവയാണ്. പോംടാ സാഹിബില് എത്തുന്നവര് അസ്സാന് തടാകത്തിന്റെ സൗന്ദര്യം ആസ്വദിക്കാതെ മടങ്ങരുത്. ഹിമാചല്പ്രദേശ് വിനോദസഞ്ചാര വകുപ്പ് ഇവിടം ഒരു വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത് കഴിഞ്ഞു. സന്ദര്ശകര്ക്ക് സ്പീഡ് ബോട്ടിംഗ്, റോവിംഗ്, പാഡ്ഡ്ലിംഗ്, വള്ളം തുഴയല് എന്നീ വിനോദങ്ങളില് ഏര്പ്പെടാനുള്ള സൗകര്യവും ഇവിടെയുണ്ട്. യമുനാ നദിയുടെയും തോങ് നദിയുടെയും സംഗമ സ്ഥാനമാണ് സഹസ്ത്ര ധാര. തോങ് നദിക്ക് തംസ എന്നൊരു പേര് കൂടിയുണ്ട്.
സിഖ് തീര്ത്ഥാടക കേന്ദ്രങ്ങള്ക്ക് പ്രശസ്തമാണ് പോംടാ സാഹിബ്. പാംവടാ സാഹിബ് ഗുരുദ്വാര, തീര്ഗഢ് സാഹിബ് ഗുരുദ്വാര, ഭംഗാനി സാഹിബ് ഗുരുദ്വാര, ഷേര്ഗഢ് സാഹിബ് ഗുരുദ്വാര എന്നിവ ഇക്കൂട്ടത്തില് പെടുന്നു. ദെയ് കാ മന്ദിര്, ഖോദ്ര ദക് പഥര്, നാഗ്നൗനാ ക്ഷേത്രം, രാമ ക്ഷേത്രം, കടാസന് ദേവി ക്ഷേത്രം, യമുനാ ക്ഷേത്രം, ശിവ ക്ഷേത്രം, ബാബാ ഗരീബ്നാഥ് ക്ഷേത്രം മുതലായവയും ഇവിടുത്തെ പ്രധാന കാഴ്ചകളാണ്.
വിമാനത്തിലോ ട്രെയിനിലോ റോഡ് മാര്ഗ്ഗമോ ഇവിടെ എത്താവുന്നതാണ്. വേനല്ക്കാലം, ശരത്ക്കാലം, വസന്തകാലം എന്നിവയാണ് പോംടാ സാഹിബ് സന്ദര്ശനത്തിന് ഏറ്റവും അനുയോജ്യം.