ഇന്ത്യയിലെ പുരാവസ്തു വിസ്മയങ്ങളില് ഏറ്റവുമധികം അത്ഭുതം ഉണര്ത്തുന്ന നന്നാണ് ചമ്പനീര്-പാവ്ഗഡ് പുരാവസ്തുപാര്ക്ക്. എന്താണ് ഇതിനിത്ര പ്രത്യേകത എന്നു ചോദിക്കാന് വരട്ടെ. സാധാരണ പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളില് നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ ഇത് ഒരു പൈതൃക ഉദ്യാനമാണ്. കോട്ടകളും കെട്ടിടങ്ങളുമടങ്ങുന്ന ഈ ഉദ്യാനത്തെ അറിയാം.
ചരിത്രത്തോടൊപ്പം സംസ്കാരവും
ചരിത്രത്തോടൊപ്പം സംസ്കാരവും നിലനിര്ത്തുന്ന നിര്മ്മിതികളുടെ രെു ഉദ്യാനമെന്ന് ചമ്പനീര്-പാവ്ഗഡ് പുരാവസ്തുപാര്ക്കിനെ ചുരുക്കി വിശേഷിപ്പിക്കാം. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഗുജറാത്തിന്റെ തലസ്ഥാന നഗരമായിരുന്ന ഇവിടെ പ്രാചീനമായ കോട്ടകളും കൊട്ടാരങ്ങളും കാര്ഷികസാമഗ്രികളും ഒക്കെ സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു.
ഗുജറാത്തിലെ പഞ്ച്മഹല് ജില്ലയില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചമ്പനീര്-പാവ്ഗഡ് പുരാവസ്തുപാര്ക്ക് 2004 ലാണ് യുനസ്കോയുടെ പൈതൃകപട്ടികയില് ഉള്പ്പെടുന്നത്. ഗുജറാത്ത് ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന സുല്ത്താന് മഹ്മൂദ് ബെഗഡെയാണ് ചരിത്രനഗരമായ ചാമ്പനീര് സ്ഥാപിക്കുന്നത്.
മലമുകളിലെ പൈതൃകഉദ്യാനം
പാവ്ഗഡ് മലമുകളില് എണ്ണൂറോളം മീറ്റര് ഉയരത്തില് വരെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സ്മാരകങ്ങള് ഇവിടെയുണ്ട്. കൊട്ടാരങ്ങള്, പ്രവേശന കവാടങ്ങള്, കമാനങ്ങള്, മസ്ജിദുകള്, ക്ഷേത്രങ്ങള് , കോട്ടകള്, കിണറുകള്, ജലസംഭരണികള് തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രധാന കാഴ്ചകള്.
ഇവിടുത്തെ സ്മാരകങ്ങളില് ഭൂരിഭാഗവും മലയ്ക്ക് ചുറ്റുമായാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ആയിരക്കണക്കിന് തീര്ഥാടകര് സന്ദര്ശിക്കുന്ന കാലികമാതാ ക്ഷേത്രവും ഇവിടെയുണ്ട്.
114 സ്മാരകങ്ങള്
പതിനൊന്ന് തരത്തിലുള്ള നിര്മ്മാണങ്ങളുള്ള ഈ പൈതൃകഉദ്യാനത്തില് കാണാന് സാധിക്കുക. 114 സ്മാരകങ്ങള് ഹെറിറ്റേജ് ട്രസ്റ്റ് ഓഫ് ബറോഡയുടെ കണക്കു പ്രകാരം ഇവിടെ ഉണ്ടെങ്കിവും 9 എണ്ണം മാത്രമാണ് ആര്ക്കിയോളജിക്കല് സര്വ്വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ കീഴില് സംരക്ഷിക്കുന്നത്.
ജമാമസ്ജിദ്
ഹെറിറ്റേജ് ട്രസ്റ്റ് ഓഫ് ബറോഡയുടെ കീഴില് സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്ന പ്രധാന സ്മാരകങ്ങളില് ഒന്നാണ് ഹിന്ദു-മുസ്ലീം വാസ്തുവിദ്യയുടെ സങ്കലനമായി നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്ന ജമാമസ്ജിദ്. 1513 ല് നിര്മ്മണമാരംഭിച്ച ഈ ദേവാലയം 25 വര്ഷം കൊണ്ടാണ് പണിതീര്ത്തത്.
ചരിത്രപ്രേമികളുടെയും പുരാവസ്തു ഗവേഷകരുടെയും ഇഷ്ടസ്ഥലങ്ങളില് മുന്പന്തിയില് നില്ക്കുന്ന ഇവിടം ഗുജറാത്തിലെ മികച്ച ടൂറിസറ്റ് കേന്ദ്രങ്ങളില് ഒന്നുകൂടിയാണ്.