ഷിമോഗയിലെ തീര്ത്ഥഹള്ളിക്ക് സമീപത്തായി ഒരു കോട്ടയുണ്ട്. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ മടിത്തട്ടില്, പഴയകാലത്തിന്റെ കഥകള് പറയാന് ഒരു മുത്തശ്ശിയെ പോലെ സഞ്ചാരികളെ കാത്ത് കിടക്കുന്ന ഒരു സുന്ദരമായ കോട്ട.
ഷിമോഗയിലും തീര്ത്ഥഹള്ളിയിലും അഗുംബെയിലുമൊക്കെ എത്തിച്ചേരുന്ന സഞ്ചാരികളില് ചിലരെങ്കിലും ഈ കോട്ട തേടി കവലെദുര്ഗ എന്ന കൊച്ചുഗ്രാമത്തില് എത്തിച്ചേരാറുണ്ട്. ചരിത്രത്തോട് അധികം അഭിനിവേശമില്ലാത്ത സഞ്ചാരികള് പോലും കോട്ട സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ മാസ്മരിക ഭംഗിയില് മയങ്ങി വീഴാറുണ്ട്.
ഒന്പതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കോട്ട
ഒന്പതാം നൂറ്റാണ്ടിലാണ് കവലെദുര്ഗ കോട്ട നിര്മ്മിച്ചത്. ഈ കോട്ടയുടെ നിര്മ്മാണ ശൈലിയില് തന്നെ കാണാം അക്കാലത്തെ ഭരണാധികാരികളുടെ ഭരണ നൈപുണ്യവും ദീര്ഘവീഷണവും. ശത്രുക്കളുടെ കടന്നുകയറ്റത്തെ ചെറുക്കാനായി നിര്മ്മിച്ച ഈ കോട്ടയില് അവിടിവിടങ്ങളിലായി മഴവെള്ള സംഭരണികളും കാണാം.
30 മുതല് 40 അടിവരെ വലിപ്പമുള്ള കരിങ്കല് പാളികള് കൊണ്ടാണ് ഈ കോട്ടയുടെ മതില് നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. വിദൂരങ്ങളില് നിന്നുള്ള ശത്രുക്കളുടെ നീക്കം നിരീക്ഷിക്കാന് പാകത്തിന് നിര്മ്മിച്ചിട്ടുള്ള കാവല്മാടങ്ങളാണ് കോട്ടയുടെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. ഏകദേശം എട്ട് കിലോമീറ്റര് ചുറ്റളവിലാണ് ഈ കോട്ട നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.
ക്ഷേത്രങ്ങള്
ഏകദേശം പതിനഞ്ചോളം ക്ഷേത്രങ്ങള് ഈ കോട്ടയ്ക്കുള്ളില് ഉണ്ടായിരുന്നു. അവയില് മൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങള് മാത്രമെ ഇപ്പോള് കാണാന് കഴിയുകയുള്ളു. കാശി വിശ്വനാഥ ക്ഷേത്രം, ലക്ഷ്മി നാരയണ ക്ഷേത്രം, ശിഖരേശ്വര ക്ഷേത്രം എന്നിവയാണ് ആ ക്ഷേത്രങ്ങള്.
ചരിത്രം ചുരുക്കത്തില്
ഒന്പതാം നൂറ്റാണ്ടില് നിര്മ്മിച്ച കോട്ട ഇന്ന് കാണുന്ന രീതിയില് വിപുലീകരിച്ചത് പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടില് ബെലഗുത്തി രാജാവായ ചെലവരംഗപ്പയുടെ ഭരണകാലത്താണ്. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടില് ഹിരിയ വെങ്കടപ്പ നായക എന്ന രാജാവ് ഈ കോട്ട വീണ്ടും വിപുലീകരിച്ച് ഭുവനഗിരി കോട്ടയെന്ന് ഈ കോട്ടയെ നാമകരണം ചെയ്തു.
പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടില് ഹൈദര് അലി ഈ കോട്ട കീഴടക്കി. തുടര്ന്ന് ടിപ്പുസുല്ത്താന്റെ അധികാര പരിധിയിലായി ഈ കോട്ട.
കോട്ടയിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാന്
കവലെദുര്ഗ കോട്ട, ഭുവനഗിരിയെന്നും അറിയപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഷിമോഗ ജില്ലയിലെ തീര്ത്ഥഹള്ളി താലുക്കില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഈ കോട്ട, കവലെദുര്ഗ എന്ന ഗ്രാമത്തിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. തീര്ത്ഥഹള്ളിയില് നിന്ന് ഏകദേശം 16 കിലോമീറ്റര് യാത്ര ചെയ്യണം ഈ ഗ്രാമത്തില് എത്തിച്ചേരാന്.
1882 വരെ താലുക്ക് ഹെഡ് ക്വാര്ട്ടേഴ്സ് ആയിരുന്ന സ്ഥലമാണ് കവലെദുര്ഗയെങ്കിലും ഇപ്പോള് കാര്യമായ വികസനമൊന്നും ഇല്ല. സഞ്ചാരികള്ക്ക് ഭക്ഷണം കഴിക്കാനൊ വിശ്രമിക്കാനോ ഇവിടെ സൗകര്യമില്ല.
കോട്ടയിലേക്ക് ട്രെക്കിംഗ്
കവലദുര്ഗ ഗ്രാമത്തില് നിന്ന് ഈ കോട്ടയിലേക്ക് കാല്നടയായി മാത്രമെ എത്തിച്ചേരാന് കഴിയു. ഗ്രാമത്തിലെ വയലോലകളുടെ നടുവിലൂടെയുള്ള കൊച്ച് വഴിയിലൂടെ മുന്നോട്ട് നടന്നാല് കോട്ടയിലേക്കുള്ള വഴി കാണാം. അവിടെ നിന്ന് മുന്നോട്ട് കയറി കോട്ട കീഴടക്കാം.
കവലെദുർഗ കോട്ടയുടെ ചിത്രങ്ങള് കാണാം