പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടില് പണികഴിക്കപ്പെട്ട ഭോജ്പൂര് മധ്യേന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിലെ അടിസ്ഥാനശിലകള് പാകപ്പെട്ട ഇടമാണ്. ഈ നഗരത്തിന് സമീപത്തുകൂടി ഒഴുകുന്ന ബെട്വ നദി പഴമയുടെ സൗന്ദര്യം ഈ നഗരത്തിന് പകരുന്നു. മധ്യപ്രദേശ് സംസ്ഥാനത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രധാന ടൂറിസ്റ്റ് കേന്ദ്രമായ ഭോജ്പൂര്, മധ്യപ്രദേശിന്റെ തലസ്ഥാനമായ ഭോപ്പാലില് നിന്ന് 28 കിലോമീറ്റര് അകലെയാണ്.
ബെട്വ നദിക്ക് കുറുകെ ഭീമാകാരന്മാരായ കല്ലുകള് കൊണ്ട് പണിത രണ്ട് അണക്കെട്ടുകള് കാഴ്ചക്കാരുടെ ശ്വാസഗതി തന്നെ നിലക്കുന്ന വിധത്തില് ആശ്ചര്യം പകരുന്നതാണ്. പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടില് നിര്മ്മിക്കപ്പെട്ട ഈ ഡാമുകള് നദിയെ ഒരു തടാകമാക്കി മാറ്റുന്നു.
പരമാര രാജവംശ്ത്തിലെ ഏറ്റവും കഴിവുറ്റ രാജാവായിരുന്ന ബോജ രാജന്റെ പേരില് നിന്നാണ് ഭോജ്പൂര് എന്ന പേര് രൂപപ്പെട്ടത്. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്താണ് ഡാമുകള് പണികഴിക്കപ്പെട്ടത്. വാസ്തുവിദ്യയില് തല്പരരായവര്ക്കും, അല്ലാത്തവരുമായ ടൂറിസ്റ്റുകള് നിര്ബന്ധമായും കണ്ടിരിക്കേണ്ടുന്ന ഒരു സ്ഥലമാണിത്.
ഭോജ്പൂരിലെ കാഴ്ചകള്
ഇവിടെയുള്ള ബോജേശ്വര് ക്ഷേത്രം കിഴക്കിന്റെ സോമനാഥ് എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്ത്യ സന്ദര്ശിക്കുന്ന ഓരോ സഞ്ചാരിയും കണ്ടിരിക്കേണ്ടുന്ന ഒരു നിര്മ്മിതിയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഇവിടെയുള്ള രണ്ട് വലിയ ഡാമുകള് ഒരു കാഴ്ചതന്നെയാണ്.
ഇവിടെയുള്ള ക്വാറിയില് കൈകൊണ്ട് കല്ലില് കൊത്തിയെടുത്ത രൂപങ്ങള് കാണാം. എന്നാല് ഇവയൊരിക്കലും ഒരു ക്ഷേത്രമോ, കൊട്ടാരമോ ആയി മാറിയില്ല. മറ്റ് ഏതൊരു ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലത്തും പഴയകാലസംസ്കൃതികളുടെ അവശിഷ്ടങ്ങള് കണ്ടെത്താനാവും. എന്നാലിവിടെ ഒരിക്കലും പൂര്ത്തിയാകാത്ത നിര്മ്മാണങ്ങളാണ് സഞ്ചാരികള്ക്ക് കാണാനാവുക.
നിര്മ്മാണം പൂര്ത്തിയാകാത്ത മറ്റൊരു കെട്ടിടമാണ് ജൈന ക്ഷേത്രം. ഭോജ്പൂരില് നിന്ന് 20 കിലോമീറ്റര് യാത്ര ചെയ്താല് ബിംബെക്തയിലെത്താം. ഇവിടെ കാഴ്ചക്കാരെ വശീകരിക്കും വിധമുള്ള റോക്ക് ഷെല്ട്ടര് പെയിന്റിംഗുകള് കാണാം.
യുനെസ്കോ, ബിംബെക്തയെ വേള്ഡ് ഹെറിറ്റേജ് സെന്ററായി തെരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ട്. ബോജ്പൂരില് സന്ദര്ശിക്കാവുന്ന മറ്റൊരു സ്ഥലമാണ് ഹോഷങ്കബാദ്. ബിംബെക്തയില് നിന്ന് 51 കിലോമീറ്റര് അകലെ നര്മ്മദാ നദീതീരത്താണ് ഈ സ്ഥലം. ഇവിടെയാണ് സെതാനി ഗാട്ടും, ഹോഷങ്കബാദ് കോട്ടയും.
ഷോപ്പിംഗും, ഭക്ഷണവും
ഭോജ്പൂര് സന്ദര്ശിക്കുമ്പോള് മധ്യപ്രദേശിന്റെ വൈവിധ്യ പൂര്ണ്ണമായ ഭക്ഷണങ്ങളായ കെബാബ്, ബുട്ടെ കി കീസ്, മാവ ബതി, ഖോപ്രപാക്, മല്പുവ എന്നിവ രുചിച്ചു നോക്കാം. ബോജ്പൂരിലെ കരകൗശലവിദഗ്ധരുടെ കലാസൃഷ്ടികള് ഓര്മ്മക്കായി വാങ്ങാം. മധ്യപ്രദേശ് ഹസ്ത്ശില്പ് ഏവം ഹത്കര്ഗ വികാസ് നിഗം ലിമിറ്റഡ് മധ്യപ്രദേശിലെ മിസ്റ്റിക് കരകൗശലവിദഗ്ധരുടെ കൂട്ടായ്മയാണ്.
ഭോജ്പൂരിലേക്കുള്ള വഴി
ഭോജ്പൂരിലേക്ക് എല്ലാ ഗതാഗത മാര്ഗ്ഗങ്ങളിലും എത്തിച്ചേരാം. ബോജ്പൂരിന് അടുത്തുള്ള വിമാനത്താവളവും, എയര്പോര്ട്ടും ഭോപ്പാലിലാണ്. ഇവിടെ നിന്ന് ബോജ്പൂരിലേക്ക് ടാക്സികളും, ബസും ലഭിക്കും.