മണിപ്പൂര് സംസ്ഥാനത്തെ ഒമ്പത് ജില്ലകളില് ഒന്നാണ് സേനാപതി. പ്രകൃതിസ്നേഹികളായ സന്ദര്ശകരെ ഒരുപാട് ആകര്ഷിക്കുന്ന സ്ഥലമാണ് ഇത്. സേനാപതി എന്ന പേര് തന്നെയാണ് ജില്ലാ തലസ്ഥാനത്തിനും. മറ്റെല്ലാ വടക്കുകിഴക്കന് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ സ്ഥലങ്ങളെയും പോലെതന്നെ സേനാപതിയും, നഗര ചുറ്റുപാടുകളും പ്രകൃതിഭംഗി കൊണ്ട് സമൃദ്ധമാണ്. കുന്നിന്പുറങ്ങളും, വളഞ്ഞ്പുളഞ്ഞൊഴുകുന്ന കൊച്ചരുവികളും, നദികളും, മലയിടുക്കുകളും, ഭയങ്കരമായ പര്വ്വതശിഖിരങ്ങളും കൊണ്ട് അനുഗ്രഹീതമാണിവിടം. സഞ്ചാരികളുടെ കണ്ണിന് നല്ലൊരു വിരുന്നാണ് ഇവയെല്ലാം. സാഹസീകതയാണ് നിങ്ങളാഗ്രഹിക്കുന്നതെങ്കില്, മണിപ്പൂരിലെ സന്ദര്ശനവേളയില് സേനാപതിയിലെ മലയിടുക്കുകളും വനാന്തരങ്ങളും നിങ്ങളെ മാടിവിളിക്കും.
സേനാപതിയിലെയും സമീപപ്രദേശങ്ങളിലെയും വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രങ്ങള് മരം ഖുള്ളെന്, യങ്ങ് ഖുള്ളെന്, മാവോ, ലിയായ്, മഖെല്, പുരുള്, കൗബ്രു മൗണ്ടെന്, ഹൗദു കോയിദ് ബീഷു തുടങ്ങിയവയാണ് സേനാപതി നഗരത്തിലും സമീപപ്രദേശങ്ങളിലുമുള്ള പ്രധാനപ്പെട്ട വിനോദ സഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങള്. രാജ്യത്തിന്റെയും ലോകത്തിന്റെയും വിവിധ ഭാഗങ്ങളില് നിന്നും ആയിരത്തോളം വിനോദ സഞ്ചാരികളാണ് എല്ലാവര്ഷവും ഇവിടെ എത്തിച്ചേരുന്നത്.
സേനാപതിയിലെ സസ്യജന്തു ജാലങ്ങള്
വൈവിധ്യങ്ങളായ സസ്യജന്തു ജാലങ്ങള് കൊണ്ട് അനുഗ്രഹീതമാണ് സേനാപതിയിലെ മണ്ണ്. ജില്ലയുടെ 80 ശതമാനവും വനസമ്പത്താല് മൂടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അപൂര്വ്വങ്ങളായ സസ്യജന്തു വര്ഗ്ഗങ്ങള് നിങ്ങള്ക്കിവിടെ കാണാന് സാധിക്കും. കുന്നിക്കുരു, തുളസി തുടങ്ങി അനവധിയായ ഔഷധസസ്യങ്ങള് വനാന്തരങ്ങളില് കണ്ടു വരുന്നു. മഞ്ഞുകാലങ്ങളില് വളരെയധികം ദേശാടനപക്ഷികളും ഇവിടെ എത്തിച്ചേരുന്നു.
സേനാപതിയിലെ ജനത വ്യത്യസ്ത മത വിഭാഗങ്ങളില്പ്പെട്ട അനവധി ജനങ്ങള് സേനാപതി ജില്ലയിലും നഗരപ്രാന്തങ്ങളിലും അധിവസിക്കുന്നു. മാവോ, ടങ്ങ്ഖുല്, മരം, കുകി, സെമായ്, വൈഫെയ്, ചിരു, ചോതെ, മീടെയ് എന്നിവയാണവ. ഓരോ മതക്കാരും ഒന്നിനൊന്ന് വ്യത്യസ്തരാണ്, ജീവിതരീതികളിലും, വസ്ത്രധാരണത്തിലും തുടങ്ങി ആചാരാനുഷ്ഠാനങ്ങളില് വരെ അവര് വ്യത്യസ്തത പുലര്ത്തുന്നു. ക്രിസ്തീയ മത വിശ്വാസികളാണ് കൂടുതലായിട്ടുള്ളത്. ഹിന്ദുമത ആചാരങ്ങളോട് സാമ്യതയുള്ള ചില പഴയ മതങ്ങളില് വിശ്വസിക്കുന്നവരുമുണ്ട് കൂടാതെ ഇസ്ലാം മതത്തിലും. എങ്കില്പോലും എല്ലാവരും വളരെ ശാന്തിയോടും സമാധാനത്തോടും കൂടി ഇവിടെ ജീവിച്ചുപോരുന്നു. ഐമോള്, എ സിനോ-റ്റിബെറ്റന്, മൈറ്റീ തുടങ്ങിയവയാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രധാന ഭാഷകള്.
സേനാപതിയുടെ ചരിത്രം മണിപ്പൂരിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്തായാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം. കിഴക്ക് ഭാഗത്ത് ഉഖ്റുള് ജില്ലയും, പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് ടെമെങ്ലൊങ്ങ് ജില്ലയും അതിര്ത്തികള് പങ്കിടുന്നു. നാഗാലാന്റ് സംസ്ഥാനത്തിലെ ഫേക്ക് ജില്ലയാണ് വടക്ക് ഭാഗത്ത് കിടക്കുന്നത്, തെക്ക് ഭാഗത്ത് ഇംഫാല് വെസ്റ്റ് ജില്ലയും. 1969 ലാണ് ഈ ജില്ല നിലവില് വന്നത്, അന്നിതിന്റെ പേര് മണിപ്പൂര് നോര്ത്ത് എന്നായിരുന്നു. സാമ്രാജ്യത്വ ഇന്ത്യയില് ഏറ്റവും നീണ്ടകാലം രാജഭരണം നിലനിന്നിരുന്ന മണിപ്പൂരിന്റെ ഒരു ഭാഗമായിരുന്നു ഇത്. മണിപ്പൂരിന്റെ സംസ്കാരവും പാരമ്പര്യവും ആരംഭിക്കുന്നത് ഈ കാലഘട്ടത്തില് നിന്നുമാണെന്നു വേണം വിശ്വസിക്കാന്.
മണിപ്പൂര് രാജകുടുംബത്തിലെ സേനാപതി തികെന്ദ്രജിത് സിംഗിന്റെ പേരിലാണ് ഈ ജില്ല അറിയപ്പെടുന്നത്. ബ്രിട്ടീഷ് പൊളിറ്റിക്കല് ഏജന്റായിരുന്ന മേജര് ജനറല് സര് ജെയിംസ് ജോണ്സ്റ്റെണിനെ ഈ സ്ഥലത്ത് വെച്ചാണ് സേനാപതി തികെന്ദ്രജിത് സിംഗ് സ്വീകരിച്ചതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. പക്ഷേ ബ്രിട്ടീഷുകാര്, 1891 ല് മണിപ്പൂര് പിടിച്ചടക്കാന് വേണ്ടി ശ്രമിച്ചപ്പോള് അവര്ക്കെതിരെ ധീരതയോടെ പടനയിച്ച രാജകുമാരനാണ് സേനാപതി തികെന്ദ്രജിത് സിംഗ് എന്നത് ചരിത്രം. മണിപ്പൂര് പിടിച്ചടക്കിയ ബ്രിട്ടീഷുകാര് അദ്ദെഹത്തെ തൂക്കിലേറ്റുകയാണ് പിന്നീട് ചെയ്തത്. പിന്നെ അവിടം മുതല് മണിപ്പൂരില് മറ്റൊരു ചരിത്രം ആരംഭിക്കുകയായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷുകാര് തങ്ങളുടെ സാമ്രാജ്യത്യത്തിനു കീഴില് മണിപ്പൂരിനെ ഏകീകരിച്ചു.