ഹൈന്ദവ വിശ്വാസികളെ സംബന്ധിച്ചെടുത്തോളം വളരെ പ്രധാന്യമുള്ള ദിവസങ്ങളിലൊന്നാണ് അക്ഷയ തൃതീയ. സര്വ്വൈശ്വരങ്ങളുടെയും ദിനമായാണ് അക്ഷയ തൃതീയയെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. വൈശാഖമാസത്തിലെ ശുക്ലപക്ഷത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ തിഥിയാണു (ചാന്ദ്രദിനം) അക്ഷയ തൃതീയ. ഈ ദിവസം ചെയ്യുന്ന നല്ല കാര്യങ്ങളുടെ ഫലം ഒരിക്കലും ക്ഷയിക്കില്ല എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
പുരി ജഗനാഥ ക്ഷേത്രത്തിലെ രഥ നിര്മ്മാണാരംഭം
ഒഡീഷയിലെ പുരി ജഗനാഥ ക്ഷേത്രത്തില് നടക്കുന്ന വാര്ഷിക രഥോത്സവം നമുക്കെല്ലാവര്ക്കും അറിയുന്നതാണ്. ഗോകുലത്തിൽ നിന്നും വൃന്ദാവനത്തിലേക്കുള്ള ശ്രീ കൃഷ്ണന്റെ യാത്രയെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന രഥയാത്ര ചടങ്ങില് ഓരോ വര്ഷവും ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളാണ് പങ്കെടുക്കുന്നത്. ജഗനാഥേശ്വരൻ, ബലരാമൻ, സുഭദ്ര എന്നിവരെ വഹിച്ചുകൊണ്ടുള്ള രഥങ്ങളാണ് രഥയാത്രയില് എഴുന്നള്ളിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും ജഗനാഥന്റെയും ബലരാമന്റെയും സുഭദ്രയുടെയും വിഗ്രഹങ്ങൾ വലിയ രഥങ്ങളിൽ കയറ്റി ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്നും ഏകദേശം രണ്ടു മൈൽ അകലെയുള്ള ഗുണ്ടിച്ച ബാരി എന്ന സ്ഥലത്തേക്കാണ് എഴുന്നള്ളിക്കുന്നത്. ഏഴു ദിവസം ഈ വിഗ്രഹങ്ങൾ അവിടുത്തെ ക്ഷേത്രത്തിൽ സൂക്ഷിച്ചതിനു ശേഷം പിന്നീട് ജഗനാഥ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് തിരികെ കൊണ്ടുവരുന്നതാണ് ചടങ്ങ്. കൃഷ്ണന്റെ മാതാവിന്റെ സഹോദരിയെ സന്ദര്ശിക്കുവാനായാണ് ഇവര് പോകുന്നതെന്നാണ് വിശ്വാസം.
അക്ഷയ തൃതീയ നാളിലാണ് രഥയാത്രയിലെ ഈ രഥങ്ങളുടെ നിര്മ്മാണം ആരംഭിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തില് പ്രത്യേക പൂജകള്ക്കു ശേഷമാണ് രഥനിര്മ്മാണം തുടങ്ങുന്നത്.
ആന്ധ്രാ പ്രദേശിലെ പ്രധാന തീര്ത്ഥാടന സ്ഥാനങ്ങളിലൊന്നാണ് സിംഹാചലത്തെ വരാഹ ലക്ഷ്മി നരസിംഹ ക്ഷേത്രം. വിഷ്ണുവിനായി സമര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം. രാഹത്തിന്റെ തലയും മനുഷ്യന്റെ ഉടലും സിംഹത്തിന്റെ വാലും ആയി, പ്രഹ്ളാദന്റെ പിതാവായ ഹിരണ്യകശിപുവിനെ വധിച്ചതിനു ശേഷമുള്ള ഭാവത്തിലാണ് ഇവിടെ നരസിംഹത്തെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്.
PC:Adityamadhav83
നിജ-രൂപ ദര്ശനം
വര്ഷത്തില് എല്ലാ ദിവസവും ചന്ദനത്തില് പൊതിഞ്ഞ് ശിവലിംഗം സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നതു പോലെയാണ് ഇവിടുത്തെ വരാഹ മൂര്ത്തി വിഗ്രഹം സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നാല് അക്ഷയ തൃതീയ ദിനത്തില് മാത്രം വിശ്വാസികള്ക്ക് നരസിംഹത്തിന്റെ .യഥാര്ത്ഥ രൂപം കാണുവാന് സാധിക്കും. നിജരൂപ ദര്ശനം കാണുവാനായി ഈ ദിവസം ലക്ഷക്കണക്കിന് വിശ്വാസികളാണ് ഇവിടെ എത്തുന്നത്.
ഇതിനു പിന്നില് ഒരു കഥയുണ്ട്. ഇവിടുത്തെ നരസിംഹ വിഗ്രഹം കാലങ്ങളായി മറഞ്ഞുകിടക്കുകയായിരുന്നു. പുരൂരവ രാജാവാണ് ഒരു ചിതല്പ്പുറ്റിനുള്ളില് നിന്നും ഇത് കണ്ടെത്തുന്നത്. ഈ സമയം തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന് ഈ വിഗ്രഹം ചന്ദനത്തില് പൊതിഞ്ഞ് സൂക്ഷിക്കണമെന്ന് ഒരു അരുളിപ്പാട് ലഭിച്ചു. അല്ലാത്തപക്ഷം പ്രതിഷ്ഠയുടെ ഉഗ്രത വിശ്വാസികള്ക്ക് താങ്ങുവാന് ആവില്ലത്രെ. എന്നാല് വര്ഷത്തില് അക്ഷ തൃതീയ നാളില് മാത്രം വിശ്വാസികള്ക്ക് നിജരൂപം ദര്ശിക്കാമെന്നും പറഞ്ഞതിന് പ്രകാരമാണ് ഈ ചടങ്ങ് നടക്കുന്നത്.
PC:Adityamadhav83
ചന്ദന് യാത്ര
ഗൗഡിയ വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രങ്ങളില് (ചൈതന്യ മഹാപ്രഭുവിന്റെ അനുയായികള്) ചന്ദന് യാത്ര ആരംഭിക്കുന്നത് അക്ഷയ തൃതീയ നാളുകളിലാണ്. പ്രത്യേകിച്ചും വൃന്ദാവന്, മായാപ്പൂര്, ഇസ്കോണ് ക്ഷേത്രങ്ങളില്. ഈ സമയങ്ങളില് പ്രതിഷ്ഠ എല്ലായ്പ്പോഴും ചന്ദനലേപനത്തില് പൊതിഞ്ഞായിരിക്കും സൂക്ഷിക്കുക, വേനലിലെ കടത്ത ചൂടില് നിന്നും വിഗ്രഹത്തെ സംരക്ഷിക്കുക എന്നതാണ് ലക്ഷ്യം. വൃന്ദാവനത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളില് പ്രതിഷ്ഠയുടെ ചന്ദന് അലങ്കാര ദര്ശനത്തിനു പുറമേ ക്ഷേത്രത്തില് നിറയെ പൂക്കളാല് അലങ്കരിക്കുകയും ചെയ്യു. ഗുരുപൂര്ണ്ണിമ വരെ ഇത് നീണ്ടുനില്ക്കും.
പുരിയിലെ ബഹാര ചന്ദന അക്ഷയ തൃതീയ മുതൽ ആരംഭിച്ച് 21 ദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കും. വാർഷിക രഥയാത്ര ഉത്സവത്തിനുള്ള രഥങ്ങളുടെ നിർമ്മാണം അക്ഷയതൃതീയ മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു.
PC:Aditya Mahar
ബാങ്കെ ബൈഹലി ക്ഷേത്രം
ഉത്തർപ്രദേശിലെ മഥുര ജില്ലയിലെ വൃന്ദാവൻ പട്ടണത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ഹിന്ദു ക്ഷേത്രമാണ് ബങ്കി ബിഹാരി ക്ഷേത്രം. രാധയുടെയും കൃഷ്ണന്റെയും സംയോജിത രൂപമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന ബങ്കി ബിഹാരിക്കാണ് ഈ ക്ഷേത്രം സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ബങ്കി ബിഹാരിയെ ആദ്യം ആരാധിച്ചിരുന്നത് വൃന്ദാവനത്തിലെ നിധിവനിലായിരുന്നു. പിന്നീട്, 1864-ൽ ബങ്കി ബിഹാരി ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചപ്പോൾ, ബങ്കി ബിഹാരിയുടെ വിഗ്രഹം പുതിയ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് മാറ്റി. രാധാകൃഷ്ണന്റെ ഐക്യരൂപത്തിന്റെ ചിത്രം ത്രിഭംഗ ഭാവത്തിൽ നിൽക്കുന്നു.
സാധാരണ ദിവസങ്ങളില് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠയുടെ കാല് ഉള്പ്പെടുന്ന ഭാഗം മൂടിവെച്ചിരിക്കുകയായിരിക്കും. പത്മപാദമാണ് പ്രതിഷ്ഠയുടേത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. അക്ഷയ തൃതീയ നാളില് മാത്രം ഈ വിഗ്രഹത്തിന്റെ കാലുകള് ദര്ശിക്കുവാന് സാധിക്കും.