ചാര് ധാം തീര്ത്ഥാടന സ്ഥലങ്ങള് ബദരീനാഥ്, പുരി, രാമേശ്വരം, ദ്വാരക എന്നീ നാല് ഇടങ്ങളാണ് ചാര് ധാം തീര്ത്ഥാടന സ്ഥാനങ്ങളായി അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇന്ത്യയുടെ നാല് ദിക്കുകളിലായാണ് ഈ സ്ഥാനങ്ങളുള്ളത്. ഉത്തരാഖണ്ഡ് മേഖലയിലെ വടക്ക് ഭാഗത്താണ് ബദരീനാഥ്.പുരി അല്ലെങ്കിൽ ജഗന്നാഥ് പുരി കിഴക്ക് ഒഡീഷയിലാണ്.രാമേശ്വരം തമിഴ്നാട്ടിൽ തെക്കാണ്.ഗുജറാത്തിലെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്താണ് ദ്വാരക.
PC:PRATEEK JAISWAL
ചോട്ടാ ചാര് ധാം ചാര് ധാം തീര്ത്ഥാടന സ്ഥാനങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച്, ചെറുതാണെങ്കിലും പ്രാധാന്യം ഒട്ടും കുറവില്ലാത്തവയാണ് ചോട്ടാ ചാര് ധാം തീര്ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങള്. ബദരീനാഥ്, കേദാർനാഥ്, യമുനോത്രി, ഗംഗോത്രി എന്നിവയാണ് ഇവ. ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഉത്തരകാഷി ജില്ലയിലാണ് യമുനോത്രിയും ഗംഗോത്രിയും ഉള്ളതെങ്കില് .കേദാർനാഥ് രുദ്രപ്രയാഗ് ജില്ലയിലും ബദരീനാഥ് ചമോലി ജില്ലയിലുമാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പുരാണങ്ങളിലും ഇതിഹാസങ്ങളിലും പാരമ്പര്യങ്ങളിലും ഒക്കെ ചോട്ടാ ചാര്ധാമുകളെ വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
PC:Ashwini Chaudhary(Monty)
ചോട്ടാ ചാര് ധാം ... പ്രാധാന്യം ഒരു ഹൈന്ദവ മതവിശ്വാസി ജീവിതത്തില് ഒരിക്കലെങ്കിലും പോയിരിക്കണം എന്നാഗ്രഹിക്കുന്ന യാത്രകളില് ഒന്നാണിത്. ചാര് ധാം യാത്ര നടത്തിയാല് ഇതുവരെ ചെയ്തുപോയ പാപങ്ങളില് നിന്നു മോചനം ലഭിക്കുമെന്നും അതുവഴി മോക്ഷപ്രാപ്തി കൈവരുമെന്നുമാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ രക്ഷ നേടുന്നതിന് ചാർ ധാം യാത്ര ഓരോ ഹിന്ദുവിനും അനിവാര്യമാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ചാർ ധാം എന്നതിന്റെ അർത്ഥം വിശുദ്ധ ലക്ഷ്യസ്ഥാനങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ ദൈവത്തിന്റെ നാല് വാസസ്ഥലങ്ങള് എന്നാണ്.
PC:kamal singh
യമുനോത്രി ധാം യമുനാ നദിയുടെ ഉത്ഭവ സ്ഥാനമായ യമുനോത്രിയാണ് ചോട്ടാ ചാര്ധാമുകളില് ആദ്യത്തേത്. ഗർവാൾ ഹിമാലയത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് ആയാണിത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഉത്തരകാശി ജില്ലയിൽ 3,291 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന യമുനോത്രി ധാം യമുനാദേവിക്ക് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. മെയ് മാസത്തിലെ അക്ഷയ തൃതീയയുടെ ശുഭദിനത്തിൽ ക്ഷേത്രം തുറക്കുകയും ദീപാവലിക്ക് ശേഷമുള്ള രണ്ടാം ദിവസം അതായത് യമ ദ്വിതീയ നാളിൽ ശൈത്യകാലത്തേക്ക് അടയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
PC:Atarax42
യമുനോത്രി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം യമുന ദേവിക്കാണ് യമുനോത്രി ക്ഷേത്രം സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. പവിത്രമായ യമുന നദി ഇവിടെ നിന്നാണ് ആരംഭിക്കുന്നത്. യമുന സൂര്യന്റെ മകളാണ്, ജീവിതത്തിന്റെ സ്ത്രീ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. മരണത്തിന്റെ ദൈവമായ യമന്റെ ഇരട്ട സഹോദരിയാണ് യമുന. യമുന നദിയിൽ മുങ്ങിക്കുളിക്കുന്നവൻ മോക്ഷം പ്രാപിക്കുമെന്ന് യമൻ ഭൈദൂജിൽ വെച്ച് യമുനയോട് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. അവൻ നരകത്തിന്റെയോ യാമലോകത്തിന്റെയോ വേദന അനുഭവിക്കേണ്ടതില്ല എന്നുമാണ് വിശ്വാസം
യമുനോത്രി ക്ഷേത്രം സന്ദര്ശിക്കുവാന് നിങ്ങൾ ഏകദേശം 13 കിലോമീറ്റർ ട്രെക്കിംഗ് ചെയ്യണം, തുടർന്ന് 6 കിലോമീറ്റർ നടത്തവുമുണ്ട്. രണ്ട് ട്രെക്കിംഗ് പാതകൾ ലഭ്യമാണ്; ഒന്ന് മാർക്കണ്ഡേയ തീർത്ഥത്തിലൂടെ യമുനാ നദിയുടെ വലത് കരയിലും മറ്റൊന്ന് ഖർസാലി വഴി നദിയുടെ ഇടതുവശത്തുമാണ്
PC:Yashmittal03
ഗംഗോത്രി നമ്മുടെ വിശുദ്ധ അമ്മയായ ഗംഗ നമ്മുടെ എല്ലാ പാപങ്ങളും കഴുകിക്കളയും എന്നത് വളരെ പണ്ടുകാലം മുതലേയുള്ള വിശ്വാസമാണ്. പര്യടനത്തിലെ ഏറ്റവും പുണ്യസ്ഥലങ്ങളിലൊന്നായ ഗംഗോത്രി ധാം ഗംഗയുടെ ഉറവിടമാണ്. നേപ്പാളിലെ ജനറലായിരുന്ന അമർ സിംഗ് ഥാപ്പയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിര്മ്മിച്ചത്. ഗംഗോത്രി ഹിമാനിയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗൗമുഖിൽ നിന്നാണ് പുണ്യനദി ഉത്ഭവിക്കുന്നത്. ഉത്ഭവത്തിന്റെ ഉറവിടത്തിൽ, നദി ഭാഗീരഥി എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ഇവിടെയും, അക്ഷയതൃതീയയുടെ അനുകൂല ദിനത്തിൽ ക്ഷേത്രം തുറക്കുകയും ദീപാവലിയിൽ അടയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്ഷേത്രം അടച്ചിരിക്കുമ്പോൾ, വിഗ്രഹത്തിന്റെ ചാർ ധാം ദർശനം അനുവദിക്കുന്നതിനായി ഹർസിലിനടുത്തുള്ള മുഖ്ബ എന്ന ഗ്രാമത്തിൽ ഗംഗാദേവിയുടെ വിഗ്രഹം സൂക്ഷിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തോടൊപ്പം, ഭഗീരഥ രാജാവ് ശിവനെ പ്രാർത്ഥിച്ച പുണ്യശിലയാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്ന ഭൈരഥ് ശിലയും നിങ്ങൾക്ക് സന്ദർശിക്കാം.
PC:Atarax42
ഗംഗോത്രി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഗംഗ നദി ഉത്ഭവിക്കുന്ന സ്ഥലമാണിത്. ഈ സ്ഥലത്തെ ഗംഗയെ ഭാഗീരഥി എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഗംഗാദേവി ശിവനില് നിന്നും ഇറങ്ങിവന്നതാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഭഗീരഥ രാജാവിന്റെ പാപങ്ങളിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഗംഗാദേവി ഇവിടെ ഇറങ്ങി. ചാർധാം യാത്രയുടെ രണ്ടാമത്തെ ലക്ഷ്യസ്ഥാനമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഭാഗീരഥിയിലെ പുണ്യജലത്തിൽ മുങ്ങിയാൽ മോക്ഷം ലഭിക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം.
PC:Dhwani Shree
കേദാര്നാഥ് ക്ഷേത്രം ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ തീര്ത്ഥാടവ സ്ഥാനവും ജ്യോതിര്ലിംഗ ക്ഷേത്രനുമായ കേദാര്നാഥ് ശിവനായാണ് സമര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഹിമാലയത്തിന്റെ മനോഹരമായ പർവതനിരകൾക്കിടയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇവിടം ഏറ്റവും ഉയരത്തിലുള്ള ചാര് ധാം ക്ഷേത്രം കൂടിയാണ്. ക്ഷേത്രം സാധാരണ ഏപ്രിലിൽ അക്ഷയ തൃതീയയിൽ തുറക്കുകയും നവംബറിലെ കാർത്തിക് പൂർണിമയിൽ അടയ്ക്കുകയും ചെയ്യും.
ശൈത്യകാലത്ത് ചാർധാം ക്ഷേത്രം അടച്ചിടുമ്പോൾ, അടുത്ത ആറ് മാസത്തേക്ക് ശിവന്റെ വിഗ്രഹം ഉഖിമഠിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയിഭക്തർ ദർശനം നടത്തുന്നു.
PC:PRATEEK JAISWAL
കേദാർനാഥ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം കേദാർനാഥ് ക്ഷേത്രം ശിവന് സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്. ഈ ക്ഷേത്രം ശിവനെ 'കേദാർ ഖണ്ഡിന്റെ പ്രഭു'- കേദാർനാഥായാണ് ആരാധിക്കുന്നത്. നര-നാരായണന്റെ അഭ്യർത്ഥന മാനിച്ചാണ് ശിവൻ ഇവിടെ കുടികൊള്ളുന്നത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഛോട്ടാ ചാർ ധാം യാത്രയുടെ മൂന്നാമത്തെ ലക്ഷ്യസ്ഥാനം എന്നതിലുപരി ശിവന്റെ പന്ത്രണ്ട് വിശുദ്ധ ജ്യോതിർലിംഗ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇത്.
PC:Akshay syal
ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രം ചോട്ടാ ചാര്ധാം യാത്രയിലെ അവസാനത്തെ ലക്ഷ്യസ്ഥാനമാണ് ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രം. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ഇരിപ്പിടമാണ് ഇവിടമെന്നാണ് വിശ്വാസം. 108 ദിവ്യദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രം. സമുദ്രനിരപ്പിൽ നിന്ന് 3,133 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ, അതായത് 10,279 അടി ഉയരത്തിൽ, അളകനന്ദ നദിയുടെ തീരത്തുള്ള ഗർവാൾ ഹിൽ ട്രാക്കുകളുടെ ചമോലി ജില്ലയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം ഉള്ളത്. ഏപ്രിൽ അവസാനം മുതൽ നവംബർ ആദ്യം വരെ വിനോദസഞ്ചാരികൾക്ക് ചാർ ധാം ദർശനത്തിനായി ക്ഷേത്രം തുറന്നിരിക്കുന്നു.
PC:Anubha khare
ബദരീനാഥ് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഛോട്ടാ ചാർ ധാമിന്റെ അവസാന ലക്ഷ്യസ്ഥാനം എന്നതിലുപരി, ഇത് ചാർ ധാം യാത്രയുടെ ഭാഗമാണ്. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ 108 ദിവ്യദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്. വിഷ്ണുവിന്റെ കറുത്ത ശിലാ പ്രതിമയാണ് ക്ഷേത്രത്തിൽ ആരാധിക്കുന്നത്
PC:Avi Theret
കേദാര്നാഥ് തീര്ത്ഥാടനം എളുപ്പമാക്കും ഹെലികോപ്റ്റര് റൈഡ്...4,680 രൂപ മുതല് ബുക്ക് ചെയ്യാം, അറിയേണ്ടതെല്ലാം
വര്ഷത്തിൽ ആറുമാസം മാത്രം പ്രവേശനം, വിശ്വാസത്തിനും ഉയരെയുള്ള ബദരിനാഥ്