കലിയുഗത്തിലെ എല്ലാ പ്രശ്നങ്ങളിൽ നിന്നും മനുഷ്യരെ മോചിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വാസസ്ഥലമാണ് തിരുപ്പതി എന്നാണ് വിശ്വാസം. ബാലാജി എന്നു വിശ്വാസികള് സ്നേഹപൂര്വ്വം വിളിക്കുന്ന തിരുപ്പതി വെങ്കിടേശ്വരനെ ജീവിതത്തില് ഒരിക്കലെങ്കിലും ദര്ശിക്കുവാന് കഴിയുന്നത് മഹാപുണ്യമായാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. "കലിയുഗ വൈകുണ്ഠം" എന്നാണ് ഇവിടം അറിയപ്പെടുന്നതുതന്നെ. തിരുപ്പതിയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ സ്ഥാനമായ തിരുമല ശേഷശാലം കുന്നുകളുടെ ഭാഗമാണ്.
സങ്കീർണ്ണമായ കൊത്തുപണികൾ, പുരാതന ലിഖിതങ്ങൾ, മഹത്തായ വിഗ്രഹങ്ങൾ, നിഗൂഢമായ ചുറ്റുപാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ മറ്റൊരു ലോകത്തെത്തിയ പ്രതീതിയാണ് തിരുപ്പതിയിലെത്തുന്ന വിശ്വാസികള്ക്കുണ്ടാകുന്നത്. നൂറുകണക്കിന് ക്ഷേത്രങ്ങള് തിരുപ്പതിയിലും സമീപത്തുമായി കാണാം. തിരുപ്പതിയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ, തീര്ച്ചയായും പരിചയപ്പെട്ടിരിക്കേണ്ട ചില ക്ഷേത്രങ്ങളിലൂടെ....

വെങ്കടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നമായ ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നും ഏറ്റവുംമധികം ആളുകള് സന്ദര്ശിക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നുമാണ് തിരുപ്പതിയിലെ തിരുമലയിലെ ശ്രീ വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം. വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ വെങ്കിടേശ്വരനാണ് ഇത് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയിൽ നിർമ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രം "ഏഴ് കുന്നുകളുടെ ക്ഷേത്രം" എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. പുഷ്കരിണി നദിയുടെ വടക്ക് ഭാഗത്തുള്ള തിരുമല കുന്നുകളിലെ ഏഴാമത്തെ കൊടുമുടിയിൽ ആണ് ക്ഷേത്രമുള്ളത്. എ.ഡി. 800-ൽ ആണ് ക്ഷേത്രം നിര്മ്മിക്കപ്പെട്ടത് എന്നാണ് വിശ്വാസം. പുരാതന ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിച്ച ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വാസ്തുവിദ്യ മനോഹരമാണ്.
PC:Nikhilb239

ശ്രീ പദ്മാവതി അമ്മവാരി ക്ഷേത്രം
തിരുപ്പതി ദര്ശനം പൂര്ണ്ണമാകണമെങ്കില് ദ്മാവതി അമ്മവാരി ക്ഷേത്രം കൂടി സന്ദര്ശിക്കണം എന്നാണ് വിശ്വാസം. വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമിയുടെ പത്നിയായ പത്മാവതി ദേവിക്കാണ് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്, അതിനാൽ ഈ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിച്ച് പദ്മാവതി ദേവിയുടെ അനുഗ്രഹം നേടിയില്ലെങ്കിൽ തിരുപ്പതി ദർശനം അപൂർണ്ണമായി തുടരുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. വെങ്കിടേശ്വര ക്ഷേത്രം സന്ദർശിക്കാൻ പോകുന്ന തീർഥാടകർ ആദ്യം നിർത്തി പാർവതി ദേവിയുടെ അവതാരമായ പദ്മാവതി ദേവിയെ ആരാധിക്കുന്നു. കലിയുഗത്തിൽ വെങ്കിടേശ്വര ഭഗവാന്റെ ഭാര്യയാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം തിരുപ്പതി ബാലാജിയുടെ അടുത്താണ്.
ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ പത്മ സരോവരം എന്ന വലിയ തടാകമുണ്ട്. പത്മാവതി ദേവി സ്വർണ്ണ താമരപ്പൂവായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതായി പറയപ്പെടുന്ന തടാകമായതിനാൽ ഇവിടെ കുളിച്ചുകയറുന്നത് വലിയ പുണ്യമായാണ് വിശ്വാസികള് കരുതുന്നത്.

ഗോവിന്ദരാജാ ക്ഷേത്രം
തിരുപ്പതിയിലെ ജനപ്രിയ ക്ഷേത്രങ്ങളില് മറ്റൊന്നാണ് ഗോവിന്ദരാജാ ക്ഷേത്രം. അതിമനോഹരമായ രൂപകല്പനയാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റേത്. പ്രവേശന കവാടം മുതൽ അകത്തെ മുറ്റങ്ങൾ വരെ വളരെ ആകര്ഷകമായ രീതിയിലാണ് നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രവേശന കവാടത്തിൽ ഏഴ് നിലകളുള്ള ഒരു ഗോപുരമുണ്ട്, അതിന്റെ മുകളിൽ കലശത്തിന്റെ വിശുദ്ധ കലം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ജീവിതം വെങ്കിടേശ്വരനായി ചിത്രീകരിക്കുന്ന രംഗങ്ങളുടെ കൊത്തുപണികളും രാമായണം പോലുള്ള ഹൈന്ദവ ഇതിഹാസങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള കഥകളും ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശിലാ സമുച്ചയത്തിൽ ഉടനീളം കൊത്തിയെടുത്തിട്ടുണ്ട്. വൈഷ്ണവനായ സന്യാസി രാമാനുജാചാര്യയാണ് എ ഡി 1130 ൽ ക്ഷേത്രം നിര്മ്മിച്ചത്. നിലവിൽ ഗോവിന്ദരാജ സ്വാമിക്കാണ് ഈ ക്ഷേത്രം സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്, എന്നാൽ നേരത്തെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രതിഷ്ഠ പാർത്ഥസാരഥി സ്വാമി ആയിരുന്നു.
PC:Aggi007

കപിലതീര്ത്ഥം
തിരുമല പർവതനിരകളുടെ താഴ്വാരത്ത് ആണ് തിരുപ്പതിയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നായ കപില തീർത്ഥം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. കപില മഹർഷിയുടെ പേരിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ തപസിൽ ആകൃഷ്ടനായ ശിവൻ തന്റെ ഭക്തനെ അനുഗ്രഹിക്കുന്നതിനായി കപില ലിംഗത്തിന്റെ രൂപത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതായി പറയപ്പെടുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ശിവഭക്തർ (ഭക്തർ) തങ്ങളുടെ പാപങ്ങൾ കഴുകി പുതിയ ജീവിതം ആരംഭിക്കുന്നതിനായി സരോവർ ജലത്തിൽ കുളിക്കുന്നു. കപില ലിംഗത്തിൽ പുഷ്പങ്ങൾ അർപ്പിച്ച് അവർ മഹർഷി കപിലയെ ആദരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
PC:wikipedia

കല്യാണ വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം
ശ്രീനിവാസ മനാഗപുരം എന്നറിയപ്പെടുന്ന കല്യാണ വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ആണ് നിര്മ്മിക്കപ്പെടുന്നത്. ഏതെങ്കിലും തീവ്ര ഭക്തർക്ക് തിരുമല കുന്നുകളിലെ തന്റെ വാസസ്ഥലത്ത് എത്തിച്ചേരാൻ കഴിയുന്നില്ലെങ്കിൽ, അവർക്ക് ഈ സ്ഥലത്തേക്ക് യാത്ര ചെയ്യാമെന്നും തന്റെ അനുഗ്രഹം നേടാമെന്നും വെങ്കിടേശ്വരന് വാഗ്ദാനം ചെയ്ത ക്ഷേത്രമാണിത്. ഏതെങ്കിലും കാരണവശാല് തിരുപ്പതി ബാലാജി മന്ദിർ സന്ദർശിക്കാൻ കഴിയാത്ത തീർത്ഥാടകർ വിഷ്ണുവിന്റെ അനുഗ്രഹം തേടി ഈ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്നു. തങ്ങള്ക്ക് അനുയോജ്യരായ പങ്കാളികളെ കിട്ടുവാനും വിവാഹജീവിതം വിജയപ്രദമാകുവാനും വിശ്വാസികള് ഇവിടെയെത്തി പ്രാര്ത്ഥിക്കുന്നു.

കോദണ്ഡരാമ ക്ഷേത്രം
തിരുപ്പതിയിലെ മറ്റൊരു പ്രധാന ക്ഷേത്രമാണ് കോദണ്ഡരാമ ക്ഷേത്രം. നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ്, ചോള രാജവംശത്തിലെ രാജാക്കന്മാരാണ് ഈ ക്ഷേത്രം ആദ്യം നിർമ്മിച്ചത്. പിന്നീട് വിജയനഗര സാമ്രാജ്യത്തിലെ ഭരണാധികാരികൾ ഇത് വീണ്ടും വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു. അയോധ്യയിലെ മഹാരാജാവായ ശ്രീരാമനെയാണ് ഈ ക്ഷേത്രം ആരാധിക്കുന്നത്. ജാംബവാൻ ഒരു ഗുഹയ്ക്കുള്ളിൽ പോയി ഒരു വിഗ്രഹം കണ്ടെത്തിയതിന് ശേഷമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വളപ്പിൽ ശ്രീരാമനെ സ്മരിക്കുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രമുണ്ട്. സീതാദേവിയുടെയും ലക്ഷ്മണന്റെയും രണ്ട് ചെറിയ ക്ഷേത്രങ്ങളും ഇതിന് സമീപത്തായി നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശ്രീരാമൻ ലങ്കയിൽ നിന്ന് മടങ്ങിവരുമ്പോൾ ഇവിടെ താമസിച്ചിരുന്നതായി പറയപ്പെടുന്നു.
ബാലാജി ക്ഷേത്രം കഴിഞ്ഞാൽ തിരുപ്പതിയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ആളുകൾ സന്ദർശിക്കുന്ന മറ്റൊരു സ്ഥലമാണ് കോദണ്ഡ രാമ ക്ഷേത്രം.

ശ്രീ ബേഡി ആഞ്ജനേയ സ്വാമി ക്ഷേത്രം
വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിന് എതിർവശത്താണ് ശ്രീ ബേഡി ആഞ്ജനേയ സ്വാമി ക്ഷേത്രം. ശ്രീ വെങ്കിടേശ്വരനും ശ്രീ ആദി വരാഹ സ്വാമിക്കും സമർപ്പിക്കുന്ന എല്ലാ നൈവേദ്യങ്ങളും ഈ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവരുന്നു. തിരുപ്പതി യാത്ര പൂർത്തിയാക്കണമെങ്കിൽ തീർത്ഥാടകർ ഈ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിക്കണം.

പ്രസന്ന വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം
തിരുപ്പതി നഗരത്തില് നിന്നും 14 കിലോമീറ്റർ അകലെയാണ് ശ്രീ പ്രസന്ന വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. അഭയ ഹസ്ത' ഭാവത്തിൽ വെങ്കടേശ്വര സ്വാമിക്ക് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ക്ഷേത്രമാണിത്. കലയുഗത്തിലെ വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടാനുള്ള ശക്തമായ സ്രോതസ്സായി പറയപ്പെടുന്ന വായുഭഗവാന്റെ ഒരു വിഗ്രഹവും ഇവിടെയുണ്ട്.
തിരുപ്പതിയിലെ ഭഗവാൻ ശരിക്കും ആരാണെന്ന് അറിയുമോ?

വരാഹ സ്വാമി ക്ഷേത്രം
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ വരാഹ പ്രതിഷ്ഠയുള്ള ശ്രീ വരാഹ സ്വാമി ക്ഷേത്രം പുഷ്കരിണി നദിയുടെ തീരത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇവിടുത്തെ വിശ്വാസം അനുസരിച്ച് തിരുപ്പതിയിൽ തങ്ങാൻ വെങ്കിടേശ്വര ഭഗവാൻ ശ്രീ ആദിവരാഹ സ്വാമിയോട് അനുവാദം ചോദിക്കേണ്ടി വന്നതായി ശ്രുതിയുണ്ട്. അതിനാൽ, വെങ്കിടേശ്വര സ്വാമി ക്ഷേത്രം സന്ദർശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് ഭക്തർ ഈ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിച്ച് 'നൈവേദ്യം' അർപ്പിക്കണം എന്നാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്.
PC:Siddharth Verma 101

ജപാലി തീർത്ഥം
തിരുമലയിലെ നിബിഡ വനത്തിന് നടുവിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. കാടിനുള്ളിലെ വഴികളിലൂടെ വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടി മാത്രമേ ഇവിടെ എത്തിച്ചേരുവാന് സാധിക്കൂ. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഹനുമാന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ക്ഷേത്രമുണ്ട്, അതിനു പിന്നിൽ സീതാ മാതാ കുണ്ഡ് എന്ന് പേരുള്ള ഒരു വിശുദ്ധ കിണറുണ്ട്.
PC:venki cenati