കല്ലില് കൊത്തിമിനുക്കിയെടുത്ത ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്റെ കഥ പറയുന്ന നാടാണ് മാമല്ലപുരം എന്ന മഹാബലിപുരം. പാറയില് തുരന്നെഴുതിയെ ചരിത്രത്താളുകള് ഇന്നലെകളുടെ അടയാളമായി ഇവിടെ കാറ്റിനെയും കടലിനെയും ഭേദിച്ച് നിലനില്ക്കുകയാണ്. അക്കൂട്ടത്തിലെ കാഴ്ചകള് എല്ലാംതന്നെ സഞ്ചാരികള്ക്ക് സുപരിചിതമാണ്. തീരദേശ ക്ഷേത്രവും അര്ജുന രഥത്തിനു മുന്നിലെ നന്ദിയും, പൂര്ത്തിയാവാത്ത ഗജവീരനും പഞ്ചരഥങ്ങളും കണ്ണുകളില് അതിശയം വിരിയിക്കും. ഈ കാഴ്ചകളിലേക്ക് പലപ്പോഴും കൂട്ടിച്ചേര്ക്കുവാന് മറന്നുപോകുന്ന ഒരിടം ഇവിടെയുണ്ട്. മഹിഷാസുര മര്ദ്ദിനി ഗുഹാക്ഷേത്രം. മാമല്ലപുരം കുന്നിന്റെ തെക്കേ അറ്റത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മഹിഷാസുരമർദിനി ഗുഹാക്ഷേത്രവും കല്ലുകളില് കൊത്തിയെടുത്ത രൂപങ്ങളാല് സമ്പന്നമാണ്. കരിങ്കല്ലുകളില് കവിതവിരിച്ച മഹിഷാസുരമര്ദ്ദിനി ഗുഹാ ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചും അതിന്റെ പ്രത്യേകതകളെക്കുറിച്ചും വായിക്കാം.

യമപുരി ക്ഷേത്രം
പല്ലവ രാജവംശത്തിന്റെ ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഇന്ത്യൻ ശിലാ നിർമ്മിതിയുടെ ഒരു ഉദാഹരണമാണ് മഹിഷാസുരമർധിനി മണ്ഡപ . ഗുഹാക്ഷേത്രം യമപുരി ക്ഷേത്രം എന്നുമിതിനു പേരുണ്ട്. മാമലപുരത്തെ മറ്റ് ഗുഹകൾക്കൊപ്പം ലൈറ്റ് ഹൗസിനടുത്തുള്ള കുന്നിന് മുകളിലാണ് ഈ ഗുഹാ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സൈറ്റായ മഹാബലിപുരത്തെ ഒരു കൂട്ടം സ്മാരകങ്ങളുടെ ഭാഗമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം.
PC:R.K.Lakshmi

കരകൗശലത്തിനുദാഹരണം
പല്ലവകാലത്തെ വിശ്വകർമ്മ ശില്പികളുടെ മികച്ച കരകൗശലത്തിന്റെ സാക്ഷ്യമാണ് ഈ കാണുന്ന ക്ഷേത്രം. സങ്കീര്ണ്ണമായ പല രൂപങ്ങളുടെ ചുവരുകളില് കാണാം, സര്പ്പങ്ങളുടെ രാജാവായ അനന്തനു മുകളില് ശയിക്കുന്ന മഹാവിഷ്ണുവിനെ ആദ്യത്തെ ഗുഹയിലെ ചുവരുകളില് കാണാം. അടുത്തതില് ദുർഗാദേവിയെ, അവളുടെ സിംഹത്തിന് മുകളിൽ, മഹിഷാസുരൻ എന്ന രാക്ഷസനോട് യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന രൂപത്തിലാണ് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മധ്യഭാഗത്തുള്ള ശ്രീകോവിലിൽ ശിവന്റെയും പാർവതിയുടെയും ഇടയിൽ ഇരിക്കുന്ന മുരുകന്റെ വിഗ്രഹമുണ്ട്. പുരാതന ഹിന്ദു ഇതിഹാസങ്ങളില് നിന്നുള്ള വേറെയും രൂപങ്ങള് ഇവിടെയുണ്ട്.
PC:R.K.Lakshmi

പേരുവന്ന വഴി
വിശ്വാസങ്ങള് അനുസരിച്ച് ദുര്ഗ്ഗാ ദേവി മഹിഷാസുരനെ വധിച്ചു. അതിനുശേഷം ദേവഗണങ്ങള് അവൾക്ക് മഹിഷാസുരമർദിനി (മഹിഷയുടെ ജേതാവ്) എന്ന പദവി നൽകി. കരിങ്കല്ലിൽ കൊത്തിയെടുത്ത ഗുഹാക്ഷേത്രത്തിൽ ദുർഗാദേവിയുടെ അവതാരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹിഷാസുരമർധിനി ദേവിയെ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. കൂടാതെ "മഹിഷാസുരമർധിനി ഗുഹാക്ഷേത്രം" എന്ന് നാമകരണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ദേവി സിംഹാസനത്തില് കയറുന്നതും കൈകളില് അമ്പും വില്ലും പിടിച്ചിരിക്കുന്നതും ഓടിപ്പോകുന്ന മഹിഷയെ അനുയായികളോട് ചേര്ന്ന് പിന്തുടരുന്നതും ഇവിടുത്തെ ശില്പങ്ങളില് കാണാം.
PC:Baldiri

നരസിംഹവർമ്മൻ മഹാമല്ലന്റെ കാലത്ത്
ചരിത്രം തിരഞ്ഞാല് പല്ലവ രാജവംശത്തിലെ നരസിംഹവർമ്മൻ മഹാമല്ല (എ.ഡി. 630-668) കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഈ ഗുഹ നിര്മ്മിക്കപ്പെട്ടത് ണ്ന്നു മനസ്സിലാക്കാം. പടിഞ്ഞാറൻ ഇന്ത്യയിൽ കൊത്തിവച്ച മഹത്തായ മതവിഷയങ്ങളുടെ തുടർച്ചയാണ് ഈ ഗുഹയില് കാണുവാന് സാധിക്കുന്നതെന്നും ചിലര് കരുതുന്നു. പല്ലവ രാജാക്കന്മാരായ മഹേന്ദ്രവർമൻ ഒന്നാമന്റെയും രാജസിംഹൻ അല്ലെങ്കിൽ നരസിംഹവർമ്മൻ ഒന്നാമന്റെയും ഭരണകാലത്ത് പരിണമിച്ച ഗുഹയ്ക്കുള്ളിലെ ചുവരുകളിൽ കൊത്തിയെടുത്ത സിംഹങ്ങളിലും ചുവർചിത്രങ്ങളിലും സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്ന നിരകളിൽ ഈ പരിവർത്തന ശൈലി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. ഈ ശൈലി മാമലയുടെ മകൻ പരമേശ്വരവർമ്മൻ ഒന്നാമനും തുടർന്നുവെന്ന് പിന്നീടുള്ള നിര്മ്മിതികളില് നിന്നും വ്യക്തമാണ്.
PC:Richard Mortel f

മൂന്ന് അറകള്
മഹാബലിപുരത്തെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഗുഹകളിൽ ഒന്നായ ഇവിടുത്തെ ഈ ഗുഹ കരിങ്കല് പാറയിലാണ് കൊത്തിയെടുത്തിരിക്കുന്നത്. ഗുഹയുടെ പ്രവേശന കവാടത്തിൽ നിന്നുതന്നെ ഇതിന്റെ മൂന്ന് അറകളും കാണാം. സെൻട്രൽ ചേംബറിന്റെ പിൻഭാഗത്തെ ഭിത്തിയിൽ സോമസ്കന്ദ പാനലിന്റെ കൊത്തുപണി ഉണ്ട്; ഈ പാനലിൽ ശിവന്റെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പത്നി പാർവതിയുടെയും രാജകീയ വസ്ത്രങ്ങൾ കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്, ഓരോരുത്തരും കിരീട-മുകുട എന്നറിയപ്പെടുന്ന കിരീടവും മറ്റ് അലങ്കാരങ്ങളും ധരിക്കുന്നു, അവരുടെ മകൻ മുരുകന് അവരുടെ ഇടയിൽ ഇരിക്കുന്നു.
PC:Richard Mortel

വടക്കേ ഭിത്തിയിൽ
ഗുഹയിലെ വടക്കേ ഭിത്തിയിൽ ദുർഗാദേവി, എരുമയുടെ തലയുള്ള മഹിഷാസുരൻ എന്നീ രണ്ട് എതിരാളികളുടെ യുദ്ധ രംഗം ചിത്രീകരിക്കുന്ന കൊത്തുപണികള് കാണാം. തിന്മയ്ക്കെതിരായ നന്മയുടെ വിജയത്തെ വിജയത്തെ ആണിത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത് പല്ലവ കാലഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച സൃഷ്ടികളിലൊന്നാണ് കൊത്തുപണി. യുദ്ധരംഗത്ത്, ദുർഗ എട്ട് കൈകളുമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത് ഇവിടെ കാണാം.
PC:Praseetha
ഇരട്ട ശ്രീകോവിലുകള്, പ്രതിഷ്ഠ ശിവനും വിഷ്ണുവും!!വളരുന്ന സ്വയംഭൂശില,തിരുനെട്ടൂരപ്പന് അത്ഭുതമാണ്

തെക്കേ ഗുഹയില്
അനന്തശയന മുദ്രയിൽ ഒരു വിഷ്ണുവിന്റെ രൂപമാണ് ഇവിടെ കാണുവാനുള്ളത്. അശ്രദ്ധനായ വിഷ്ണു ആദിശേഷനെ സമാധാനിപ്പിക്കാൻ തലോടുന്ന ഭാവമാണ് ഇവിടെയുള്ളത്.
PC:Baldiri
ശബ്ദപൂട്ടില് ബന്ധിച്ച നിലവറ, കാത്തിരിക്കുന്ന അമൂല്യ നിധിശേഖരം! തുറക്കണമെങ്കില് ലിപി വായിക്കണം