പാരിസ്ഥിതികമായി വലിയ തകര്‍ച്ചയിലൂടെയാണ് ലോകം കടന്നു പോകുന്നത്. പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളു‌െ അമിതമായ ഉപഭോഗവും നാളയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാതെയുള്ള ചൂഷണവും എല്ലാം ഭൂമിയെ നാശത്തിലേക്ക് നയിക്കുകയാണ്. ലോകത്തിലെ പല പ്രധാന ഇടങ്ങളും ഇപ്പോള്‍ തന്നെ പലവിധത്തിലുള്ള ഭീഷണി നേരിടുന്നു. സ്വാഭാവീകമായ ആവാസ വ്യവസ്ഥയും അവിടെ നിലനിന്നിരുന്ന രീതികളും പലപ്പോഴും പാടെ മാറുകയാണ്.
ഇപ്പോഴിതാ, യുസ്കോയുടെ ലോകപൈതൃക സ്ഥാന പട്ടികയില് ഉള്‍പ്പെട്ടിരുന്ന ചില ഇടങ്ങള്‍ പൈതൃക സ്ഥാന പട്ടികയ്ക്ക് പുറത്താകുന്ന ഭീഷണി നേരിടുകയാണ്. എന്താണ് ഇതിനു കാരണമെന്നും ഏതൊക്കെ ഇടങ്ങള്‍ക്കാണ് ലോക പൈതൃക പദവി നഷ്ടമാകുവാന്‍ സാധ്യതയുള്ളതെന്നും നോക്കാം
ഗ്രേറ്റ് ബാരിയര്‍ റീഫ്
ഓസ്ട്രേലിയയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ തീരത്ത് 2,300 കിലോമീറ്റർ (1,400 മൈൽ) നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പവിഴപ്പുറ്റുകളുടെ സംവിധാനമാണ് ഗ്രേറ്റ് ബാരിയര്‍ റീഫ്. ഇന്ന് ആഗോളതാപനത്തിന്റെ ദൂഷ്യഫലങ്ങള്‍ അനുഭവിക്കുകയാണ് ഇവിടം. കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് വർഷത്തിനിടയിൽ സമുദ്രത്തിലെ താപനില ഉയരുന്നതിനാൽ ഈ പ്രദേശം മൂന്ന് പ്രധാന കോറല്‍ ബ്ലീച്ചിംഗിന് സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. 1995 മുതൽ സൈറ്റിന്റെ പവിഴത്തിന്റെ പകുതിയും നഷ്ടപ്പെട്ടു എന്നാണ് കണക്കുകള്‍ പറയുന്നത്. ചുഴലിക്കാറ്റും മുള്ളുകളുള്ള നക്ഷത്ര മത്സ്യങ്ങളുടെ അക്രമവുമായിരുന്നു നാശത്തിന് വഴിവെച്ചത്.
അപകടകരമായ സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയില്
2015 ലും പിന്നീട് 2017 ലും കാന്‍ബറ രണ്ടുതവണയായി പട്ടികയില് പുറത്താക്കുവാന്‍ സാധ്യതയുള്ള സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയില് ഉള്‍പ്പെ‌ട്ടിരുന്നു. 2017 ൽ, യുനെസ്കോ റീഫിനെ അതിന്റെ വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ആവാസ വ്യവസ്ഥയുടെ പട്ടികയില് ഉള്‍പ്പെ‌ടുത്തിയിരുന്നു. ഇപ്പോൾ, നാലുവർഷത്തിനുശേഷം, യുനെസ്കോ ഈ സൈറ്റ് കരകയറ്റാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ നടത്തിയെന്ന് സമ്മതിക്കുന്നു, പക്ഷേ ആവാസവ്യവസ്ഥയെക്കുറിച്ചുള്ള ഓസ്ട്രേലിയയുടെ സ്വന്തം കാഴ്ചപ്പാട് 'ദരിദ്രർ' എന്നതിൽ നിന്ന് 'വളരെ ദരിദ്രരായി' തരംതാഴ്ത്തിയതായി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. അതുപോലെ, യുനെസ്കോ ഇപ്പോൾ അപകടകരമായ സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയിൽ റീഫ് ചേർക്കാൻ ശുപാർശ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, ഇത് ലോക പൈതൃക പദവിയിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കാനുള്ള ആദ്യപടിയാണ്.
വെനീസ്
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മനോഹരമായ നഗരങ്ങളിലൊന്നായാണ് വെനീസ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഇറ്റലിയിലെ ഈ നഗരം ജലത്തിന്റെ നഗരം, പാലങ്ങളുടെ നഗരം, പ്രകാശത്തിന്റെ നഗരം എന്നിങ്ങനെ പല പേരുകളില്‍ അറിയപ്പെടുന്നു. ലോകത്തിലെ തന്നെ എണ്ണപ്പെട്ട പല കലാകാരന്മാരുടെയും കൈയ്യൊപ്പ് പതിഞ്ഞ ഈ നഗരത്തോളം കയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നല്കിയ മറ്റൊരു ലോക നഗരം കാണില്ല.
അപകടകരമായ സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയില്
ഇന്ന് ഓവര്‍ ടൂറിസം മൂലം അപകടകരമായ നഗരങ്ങളുടെ പട്ടികയിലാണ് വെനീസ ഉള്‍പ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ലോകത്തിന്റെ വിവധ ഭാഗങ്ങളില്‍ നിന്നും ഓരോ വര്‍ഷവും ലക്ഷക്കണക്കിന് സഞ്ചാരികളാണ് ഇവിടെ എത്തുന്നത്. കോവിഡ് -19 പകർച്ചവ്യാധിയുടെ സമയത്ത് വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ എണ്ണം ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞുവെന്ന് യുനെസ്കോ അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ആരോഗ്യ പ്രതിസന്ധി "കൂടുതൽ സുസ്ഥിര ടൂറിസം മാനേജ്മെന്റിന്റെ ആവശ്യകതയെയും കൂടുതൽ വൈവിധ്യമാർന്ന സാമ്പത്തിക അടിത്തറയുടെ വികസനത്തെയും ഉയർത്തിക്കാട്ടി" എന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. പ്രദേശത്തിന്റെ സംരക്ഷണത്തിനായി നഗരത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന ക്രൂസ് കപ്പലുകളുടെ എണ്ണത്തില്‍ ചില നിബന്ധനകള്‍ ഇവിടെ നടപ്പാക്കിയിരുന്നു.
ബുഡാപെസ്റ്റ്
രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് തുർക്കികൾ കീഴടക്കുകയും നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത ഡാനൂബിലെ മധ്യ യൂറോപ്യൻ നഗരം ബുഡാപെസ്റ്റ്. ഹംഗറിയുടെ തലസ്ഥാനനഗരമായ ഇവിടം 19-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഏറ്റവും മികച്ച നഗര വാസ്തുവിദ്യയ്ക്ക് പ്രസിദ്ധമാണ്. യൂറോപ്പിലെ തന്നെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഫോട്ടോജെനിക് നഗരമായാണ് ഇത് അറിയപ്പെടുന്നത്. മധ്യ യൂറോപ്പിന്റെ വ്യാവസായിക കേന്ദ്രമായും ഇവിടം പ്രസിദ്ധമാണ്. യുഎൻ പട്ടികയില് നഗരവികസനത്തിന്റെ മികച്ച ഉദാഹരണമായി ആണ് ബുഡാപെസ്റ്റനെ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്.
അപകടകരമായ സൈറ്റുകളുടെ പട്ടികയില്
രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിനു മുമ്പുള്ള പ്രതാപത്തിലേക്ക് നഗരത്തെ പുനസ്ഥാപിക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയുള്ള നവീകരണ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളാണ് നിലവില്‍ നഗരത്തെ അപകടത്തിയാക്കിയിരിക്കുന്നത്. പുനർനിർമ്മാണം അന്താരാഷ്ട്ര സംരക്ഷണ മാനദണ്ഡങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്നുവെന്നാണ് യുനസ്കോ ഉന്നയിക്കുന്ന പ്രധാന ആരോപണം. വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന പൈതൃക പട്ടികയിൽ ആണ് ഇപ്പോള്‍ ബുഡാപെസ്റ്റിനെ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്.
ലിവര്‍പൂള്‍
ഇംഗ്ലണ്ടിൻറെ മെഴ്സിസൈഡില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നഗരമാണ് ലിവര്‍പൂള്‍. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലുതും നൂതനവുമായ തുറമുഖമായിരുന്നു ഇത്. ലോകത്തിന്റെ എല്ലാ കോണുകളുമായും വ്യാപാര ബന്ധം പുലർത്തുന്ന ആദ്യത്തെ നഗരമാണിത്. പതിനെട്ടും പത്തൊൻപതും നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ ലോകത്തെ പ്രധാന നഗരങ്ങളിലൊന്നായി ബ്രിട്ടന്‍ ഉയര്‍ന്നു വന്നപ്പോള്‍ അതില്‍ പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചതക് ലിവര്‍പൂള്‍ ആയിരുന്നു. യൂറോപ്പിനും അമേരിക്കയ്ക്കുമിടയിലുള്ള ചരക്കുകളുടെയും ജനങ്ങളുടെയും ബഹുജന മുന്നേറ്റത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി അതിന്റെ തുറമുഖം പ്രവർത്തിച്ചു.
പട്ടികയില് നിന്നും പുറത്താക്കല്‍ ഭീഷണി
യുനസ്കോയുടെ പൈതൃക സ്മാരകങ്ങളുടെ പട്ടികയില് നിന്നും ഒഴിവാക്കുമെന്ന ഭീഷണിയാണ് ലിവര്‍പൂള്‍ നിലവില്‍ നേരിടുന്നത്. പുതിയ കെട്ടിടങ്ങളു‌‌ടെ വരവും അതിന്റെ ഉയരവും പഴയ കെട്ടിടങ്ങളെ മറച്ചുവെന്നും അത് കൃത്യമായി നേരിടുന്നതില്‍ നഗരം പരാജയയപ്പെട്ടുവെന്നുമാണ് യുനസ്ക പറയുന്നത്. അതേസമയം ബ്രാംലി-മൂർ ഡോക്കിൽ ഒരു പുതിയ ഫുട്ബോൾ സ്റ്റേഡിയം കൊണ്ടുവരാനുള്ള നഗരത്തിന്റെ പദ്ധതി വാട്ടർഫ്രണ്ടിന്റെ 'മികച്ച സാർവത്രിക മൂല്യത്തിന്റെ' കൂടുതൽ തകർച്ചയിലേക്ക് നയിക്കും എന്നും കമ്മിറ്റി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. അതിനാൽ, ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ നിന്ന് ലിവർപൂളിനെ മൊത്തത്തിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കാൻ യുനെസ്കോ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
ടാന്‍സാനിയ ഗെയിം റിസര്‍വ്വ്
ആഫ്രിക്കയിൽ അവശേഷിക്കുന്ന ഏറ്റവും വലിയ മരുഭൂമി വിപുലീകരണങ്ങളിലൊന്നായാണ് ടാന്‍സാനിയ ഗെയിം റിസര്‍വ്വ് അറിയപ്പെടുന്നത്. ആനകളും കറുത്ത കാണ്ടാമൃഗങ്ങളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള വന്യജീവികളുമായി വിശിഷ്ടമായ ആവാസ വ്യവസ്ഥയാണ് ഇവിടുത്തേത്. 1982-ൽ സെലോസ് ഗെയിം റിസർവ് ലോക പൈതൃക പദവി നേടി.
പട്ടികയില് നിന്നും പുറത്താക്കല്‍ ഭീഷണി
വേട്ടക്കാർ ആനകളെ വേട്ടയാ‌ടുന്നത് നിര്‍ബാധം തുടര്‍ന്നതോടെ 2014 ൽ ഇത് വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന പൈതൃക പട്ടികയിലേക്ക് തരംതാഴ്ത്തപ്പെട്ടു. റിസർവിനുള്ളിൽ മരത്തടികളുടെ അവകാശങ്ങൾ വിൽക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചും രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വലിയ റൂഫിജി നദിയിൽ അണക്കെട്ട് നിർമ്മിക്കുന്നതിനുള്ള സമീപകാല പദ്ധതികളെക്കുറിച്ചും യുഎൻ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്നു. പദ്ധതിയുമായി മുന്നോട്ട് പോകാനുള്ള ടാൻസാനിയയുടെ തീരുമാനത്തിൽ വിലപിച്ച യുനെസ്കോ, റിസർവിന്റെ "മികച്ച" സ്വഭാവത്തിന് "മാറ്റാനാവാത്ത" നാശനഷ്ടങ്ങൾ സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടെന്നും അത് ലോക പൈതൃക പട്ടികയിൽ നിന്ന് ഒഴിവാക്കാൻ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നുവെന്നും പറയുന്നു.
Click it and Unblock the Notifications
