ഹംപിയില് zwj; എത്തുന്നവര് zwj; ആദ്യം കാണുന്ന കാഴ്ചകളിലൊന്നാണ് ആകാശത്തോളം തലയുയര് zwj;ത്തി നില് zwj;ക്കുന്ന വിരൂപാക്ഷ ക്ഷേത്രം. വിജയ നഗര രാജാക്കന് zwj;മാരുടെ ദൈവവും വഴികാട്ടിയും എല്ലാം ആയിരുന്ന വിരൂപാക്ഷനെ ആരാധിക്കുന്ന, പഞ്ചലിംഗക്ഷേത്രങ്ങളില് zwj; പ്രധാനപ്പെട്ട വിരൂപാക്ഷ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വിശേഷങ്ങള് zwj;... നൂറുകണക്കിന് ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ കാണപ്പെടുന്ന ഹംപിയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ക്ഷേത്രമാണ് വിരൂപാക്ഷ ക്ഷേത്രം. നിത്യപൂജകള്‍ നടക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം ഗ്രാമീണരുടെയും സഞ്ചാരികളുടെയും സ്ഥിരം അഭയകേന്ദ്രങ്ങളില്‍ ഒന്നുകൂടിയാണ്.PC:Paramita.iitb പമ്പാനദിയെ വിവാഹം കഴിച്ച പരമശിവന്‍ വാഴുന്ന ക്ഷേത്രമെന്ന നിലയില്‍ പമ്പാപതി ക്ഷേത്രം എന്നും ഇതിന് പേരുണ്ട്.PC:Ram Nagesh Thota അഞ്ച് മുഖങ്ങളുള്ള ശിവനെയാണ് ഇവിടെ ആരാധിക്കുന്നത്. വിരൂപാക്ഷ, ജമ്പുനാഥ, സോമേശ്വര,വാണിഭദ്രേശ്വര,കിന്നരേശ്വര എന്നീ രൂപങ്ങളാണ് ശിവന് ഇവിടെയുള്ളത്.PC:Dineshkannambadi പഞ്ചലിംഗമുള്ള പമ്പാ ക്ഷേത്രം എന്ന നിലയില്‍ തീര്‍ഥാടകര്‍ക്കും വിശ്വാസികള്‍ക്കുമിടയില്‍ ഇഅവിടം അറിയപ്പെടുന്നു. വിശുദ്ധ ക്ഷേത്രമായാണ് ഇതിനെ കണക്കാക്കുന്നത്.PC:IM3847 ഹംപിയിലെ മറ്റേതൊരു നിര്‍മ്മിതിയെയും പോലെ കല്ലുകളും കൊത്തുപണികളുമാണ് ഇവിടുത്തെയും പ്രത്യേകത. മഹാഭാരതത്തിലെയും മറ്റ് പുരാണങ്ങളിലെയും കഥാസന്ദര്‍ഭങ്ങള്‍ വിവരിക്കുന്ന കൊത്തുപണികള്‍ ഇവിടെ ധാരാളം കാണാം.PC:G41rn8 നൂറ്റാണ്ടുകള്‍ക്കു മുന്‍പ് ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിക്കുമ്പോള്‍ ഇവിടം വളരെ ചെറിയ ഒന്നായിരുന്നുവത്രെ. പിന്നീട് ദേവരായ രണ്ടാമന്റെയും കൃഷ്ണദേവരായരുടെയം സമയത്താണ് ഇപ്പോള്‍ കാണുന്ന കൂറ്റന്‍ ഗോപുരങ്ങള്‍ നിര്‍മ്മിക്കുന്നതും വലിയ ക്ഷേത്രമാകുന്നതും.PC:Anil Kusugal ഹംപിയുടെ തൊട്ടടുത്തുകൂടി ഒഴുകുന്ന തുംഗഭദ്ര നദിയില്‍ നിന്നും ഒരു ചെറിയ കൈവഴി ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുന്നുണ്ടത്രെ. പക്കശാല വഴി വന്ന് തിരികെ നദിയിലേക്കു തന്നെ ഇത് ചെല്ലും.PC:kanchan joshi ഹംപിയില്‍ ബസുകള്‍ നിര്‍ത്തുന്നതിന് തൊട്ടു മുന്നിലായാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. രാവിലെ തുടങ്ങുന്ന ഇവിടുത്തെ പൂജകളും പ്രാര്‍ഥനകളും രാത്രി വരെ നീണ്ടു നില്‍ക്കും.