വിചിത്രമെന്നു തോന്നിക്കുന്ന ആചാരങ്ങളും അനുഷ്ഠാനങ്ങളും നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ആരാധനാലയങ്ങളിലെ സ്ഥിരം കാഴ്ചയാണ്. nbsp;ഒറ്റ നോട്ടത്തില് zwj; ഇതെന്താണെന്ന് തോന്നുമെങ്കിലും പല ആചാരങ്ങള് zwj;ക്കും അനുഷ്ഠാനങ്ങള് zwj;ക്കും പിന്നില് zwj; ചിലപ്പോൾ ഒരു ശാസ്ത്രീയത കാണുവാന് zwj; സാധിക്കും. എന്നാൽ ഭൂരിഭാഗം ഇടങ്ങളിലും പല രീതികളും ഇന്നും ഒരത്ഭുതമായാമ് നിലനിൽക്കുന്നത്. nbsp;അഭിഷേകത്തിനു സമര് zwj;പ്പിക്കുന്ന പാല് കുറച്ചുസമയത്തിനുള്ളില് zwj; തൈര് ആകുന്നതും സുദര് zwj;ശന ചക്രമില്ലാത്ത വിഷ്ണുവിന്റെ വിഗ്രഹവും അനന്തശയനത്തിലുള്ള ശിവനും കൊടിമരത്തിനു മുകളിൽ പക്ഷികൾ പാറാത്ത ക്ഷേത്രവും nbsp; ഒക്കെ നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ വിവിധ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതകളാണ്. എന്നാൽ nbsp; പ്രത്യേകതകൾ എന്നു പറയുമ്പോഴും ഇതിനെ വിശദീകരിക്കുവാനോ ഇതിനു പിന്നിലുള്ള കാരണങ്ങൾ കണ്ടെത്തുവാനോ ആർക്കും സാധിക്കുന്നില്ല. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഇതിനെ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ അതിശയങ്ങളായാണ് കണക്കാക്കിയിരിക്കുന്നത്. nbsp;ഒറ്റനോട്ടത്തില് zwj; വിശദീകരിക്കാന് zwj; കഴിയാത്ത പ്രത്യേകതകള് zwj; നിറഞ്ഞ ഭാരതത്തിലെ nbsp; ക്ഷേത്രങ്ങള് zwj; പരിചയപ്പെടാം... തമിഴ് നാടിന്റെ ചരിത്രത്തില്‍ ഏറെ പ്രാധാന്യമുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് മധുരൈയിലെ മീനാക്ഷി അമ്മന്‍ ക്ഷേത്രം. ശിവനേക്കാള്‍ പാര്‍വ്വതിക്ക് പ്രാധാന്യം നല്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തില്‍ ദേവിയെ മീനാക്ഷിയായാണ് ആരാധിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ തന്നെ ഏറ്റവം വലി ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നും തീർത്ഥാടന സ്ഥാനവുമാണിത്. PC:KennyOMG മധുരൈ മീനാക്ഷി ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രത്യേകതകളിലൊന്നാണ് ഇവിടുത്തെ സ്വര്‍ണ്ണതാമരക്കുളം. മറ്റു ക്ഷേത്രക്കുളങ്ങളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഇവിടുത്തെ കുളത്തില്‍ മീനുകള്‍ വളരില്ല എന്നാണ് വിശ്വാസം. എന്നാൽ എന്തുകൊണ്ടാണിത് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് ഒന്നിനും വിശദീകരിക്കുവാൻ സാധിച്ചിട്ടില്ല.PC: IM3847 11 നിലകളുള്ള ക്ഷേത്രഗോപുരമുള്ള തിരുവണ്ണാമലൈ ക്ഷേത്രത്തില്‍ തേജോരൂപലിംഗത്തിലുള്ള പ്രതിഷ്ഠയാണുള്ളത്. അരുണാചലേശ്വര്‍ എന്നാണിത് അറിയപ്പെടുന്നത്. ശിവനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒരുപാട് വിശ്വാസങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഇവിടെ നിലനിൽക്കുന്നു. PC: Ashiq Surendran മറ്റു ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി ഇവിടെ ഭഗവാനെ പുറത്തേക്ക് എഴുന്നള്ളിക്കുന്നത് പുറംവാതില്‍ വഴിയാണ്. അതായാത് ശ്രീകോവിലിന്റെ മുന്‍വാതിലിലൂടെ ഒരിക്കലും ഭഗവാന്‍ പുറത്തിറങ്ങാറില്ല. വർഷത്തിലൊരിക്കൽ നടക്കുന്ന കാർത്തിക ദീപം ഇവിടെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ചടങ്ങാണ്. പതിനായിരക്കണക്കിനാളുകളാണ് ഇതിനായി ഇവിടെ വരുന്നത്. മലയാളികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവരുടെ തീർത്ഥാടന സ്ഥാനം കൂടിയണിത്. PC: KARTY JazZ പ്രത്യേകതള്‍ ധാരാളമുള്ള ക്ഷേത്രമാമ് തമിഴ് നാട്ടില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന തിരുകോവിലൂര്‍ ക്ഷേത്രം. വിഷ്ണുവിനെ ആരാധിക്കുന്ന ഇവിടെ സാധാരണ വിഷ്ണു വിഗ്രഹങ്ങളില്‍ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി വലതു കയ്യിലാണ് ശംഖ് പിടിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇത് കൂടാതെ വേറെയും വിശ്വാസങ്ങളും ആചാരങ്ങളും ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ പിന്തുടരുന്നതായി കാണാം. PC: Ssriram mt തമിഴ് നാട്ടിലെ പൗരാണിക ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് ചിദംബരത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നടരാജക്ഷേത്രം. ജ്ഞാനത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായാണ് ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നത്. തില്ലൈ ചിദംബരനാഥർ കോവിലിൽ നടത്തി വരുന്ന രഥോത്സവം വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. ഇവിടുത്തെ ക്ഷേത്രമണിക്കും പ്രത്യേകതകളുണ്ടത്രെ. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പെരുമയുള്ള മണി എന്നാണ് ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.PC:Karthik Easvur വിഷ്ണുവിനെയും ശിവനെയും ഒരുമിച്ച് ആരാധിക്കുന്ന അപൂര്‍വ്വം ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ചിദംബരത്തെ ക്ഷേത്രം. ഇവിടെ വിഷ്ണു ഗോവിന്ദരാജ പെരുമാളായും ശിവനെ നടരാജനായുമാണ് ആരാധിക്കുന്നത്. ആകാശത്തിനു പ്രധാന്യം നല്കുന്ന പഞ്ചഭൂത ക്ഷേത്രം കൂടിയാണിത്. PC:Raghavendran മധുര മീനാക്ഷി ക്ഷേത്രത്തോളം പ്രശസ്തമാണ് ഇവിടുത്തെ ക്ഷേത്രഗോപുരങ്ങളും. ഇവിടുത്തെ ക്ഷേത്രസമുച്ചയത്തിലാകെ 14 ഗോപുരങ്ങളാണുള്ളത്. വിവിധ നിലകളിലുള്ള നിര്‍മ്മിതികളാണ് ഓരോ ഗോപുരവും. ഓരോന്നിലും നിരവധി വിഗ്രഹങ്ങള്‍ കാണുവാന്‍ സാധിക്കും.PC:எஸ்ஸார் തമിഴ് നാട്ടിലെ കുംഭകോണത്തുള്ള പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് തിരുനാഗേശ്വരം ക്ഷേത്രം. ഇവിടുത്തെ ക്ഷേത്രത്തിലെ നിവേദ്യത്തിനാണ് പ്രത്യേകത. മറ്റു ക്ഷേത്രങ്ങളിലെപ്പോലെ ഇവിടുത്തെ നിവേദ്യത്തില്‍ ഉപ്പ് ചേര്‍ക്കില്ല എന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. തമിഴ് നാട്ടിലെ രാമേശ്വരം ദ്വീപിനുള്ളില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന പ്രസിദ്ധമായ ശിവക്ഷേത്രമാണ് രാമനാഥസ്വാമി ക്ഷേത്രം. ശ്രീരാമന്‍ ഇവിടെ വച്ച് രാമരാവണ യുദ്ധത്തില്‍ താന്‍ അറിഞ്ഞോ അറിയാതെയോ ചെയ്തു പോയ പാപങ്ങളുടെ പരിഹാരത്തിനു വേണ്ടി ശിവനോട് പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അതിനാല്‍ രാമേശ്വരം എന്ന പേരുവന്നു.PC:Vinayaraj ശിവക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പതിവില്ലാത്ത ഒരു കാര്യത്തിനാണ് രാമേശ്വരം ക്ഷേത്രം പേരുകേട്ടിരിക്കുന്നത്. ഇവിടുത്തെ ക്ഷേത്രത്തില്‍ ഭക്തര്‍ക്ക് തീര്‍ഥം നല്കാറുണ്ടത്രെ. സാധാരണയായി ശിവക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ തീര്‍ഥം നല്കാറില്ല. ആല്‍വാര്‍ കുറിച്ചി ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ വളരെയേറെ പ്രത്യേകതകളുള്ള ഒന്നാണ്. കാഴ്ചയില്‍ വെങ്കലത്തില്‍ തീര്‍ത്തതെന്നു തോന്നുമെങ്കിലും തടിയിലാണിത് നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. കൂടാതെ ഇതില്‍ സ്പര്‍ശിച്ചാല്‍ വെങ്കലത്തിന്റെ സ്വരമാണ് പുറത്തുവരുന്നതും. തമിഴ് നാട്ടിലെ രത് നഗിരി മലയിലെ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠയില്‍ പാലഭിഷേകം നടത്തിയാല്‍ ഉടനെ ആ പാല് തൈരായി മാറുമത്രെ. സാധാരണ ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയെ പുറത്തെഴുന്നള്ളിക്കുന്ന ചടങ്ങ് ഇല്ല. എന്നാല്‍ ചിദംബരം ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയെ പുറത്തെഴുന്നള്ളിക്കാറുണ്ട്.PC: Richard Mortel തമിഴ് നാട്ടിലെ പ്രധാന ദൈവസങ്കേതങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ഐവര്‍മല. ആ മലയ്ക്ക് മുകളിലൂടെ കാക്കകള്‍ പറക്കുകയില്ല എന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. കന്യാകുമാരിക്ക് സമീപമുള്ള തക്കലൈ കേരളപുരം ക്ഷേത്രത്തിലെ ഗണപതിക്ക് രണ്ടു നിറങ്ങളാണുള്ളത്. വര്‍ഷത്തിലെ ആദ്യ ആറു മാസങ്ങളില്‍ ഇവിടുത്തെ ഗണപതി വിഗ്രഹം കറുത്ത നിറത്തിലും ബാക്കി ആറുമാസം വെളുത്ത നിറത്തിലുമാണ് കാണപ്പെടുക. ചന്ദ്രകാന്ത ശിലയിലാണ് വിഗ്രഹം നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്.PC: Ssriram mt ഉത്തരാഘണ്ഡിലെ പ്രദാനപ്പെട്ട ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ബദ്രിനാഥ് ക്ഷേത്രം. ഹൈന്ദവവിശ്വാസമനുസരിച്ചുള്ള ചതുര്‍ധാം തീര്‍ത്ഥാടനസ്ഥലങ്ങളില്‍ ഒന്നാണിത്. ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ അതിശൈത്യത്തെത്തുടര്‍ന്ന് ഇവിടെ ക്ഷേത്രം ആറുമാസത്തോളം കാലം മാത്രമേ തുറക്കാറുള്ളു. ക്ഷേത്രമടക്കുന്നതിന് മുന്‍പ് ഇവിടെ കത്തിച്ചുവെയ്ക്കുന്ന വിളക്ക് പിന്നീട് ക്ഷേത്രം ആറുമാസത്തിനു ശേഷം തുറക്കുന്ന വരെ അണയാതെ ഇരിക്കുമത്രെ. മാരിയമ്മന്‍ കോവിലായ സമയപുരത്താണ് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ മാരിയമ്മന്‍ വിഗ്രഹം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. തേനിക്ക് സമീപമുള്ള ചുരുളിമലൈ തിരുനീര്‍ മലൈയിലാണ് അവസാനിക്കാത്ത രീതിയില്‍ വിഭൂതി ലഭിക്കുന്നത്. ഇവിടെ നിന്ന് എത്ര എടുത്താലും വിഭൂതി തീരില്ലത്രെ. വാരണാസിയേക്കുറിച്ചുള്ള വിശേഷണങ്ങള്‍ പറഞ്ഞാല്‍ തീരില്ല. ഇന്ത്യയിലെ ഏഴ് പുണ്യപുരാണ നഗരങ്ങളില്‍ ഒന്ന്, 12 ജ്യോതിര്‍ലിംഗ സ്ഥലങ്ങളിലെ ശക്തിപീഠങ്ങളില്‍ ഒന്ന് അങ്ങനെ പല കാര്യങ്ങള്‍ ചേരുമ്പോഴാണ് മറ്റു നഗരങ്ങളില്‍ നിന്ന് വാരണാസിയെ വ്യത്യസ്തമാക്കുന്നത്.PC: Edwin Lord Weeks വാരണാസിക്കും അതിനു ചുറ്റുമുള്ള 45 കിലോമീറ്റര്‍ സ്ഥലത്തുമായി ഗരുഡന്‍ പറക്കാറില്ലത്രെ. അതിനു പിന്നിലുള്ള കാരണങ്ങള്‍ ഇപ്പോഴും അജ്ഞാതമാണ്. ചെന്നിമലൈയിലെ ക്ഷേത്രത്തില്‍ പാലഭിഷേകം കവിഞ്ഞാല്‍ ഉടന്‍തന്നെ ആ പാല് തൈരായി മാറുമത്രെ. തമിഴ് നാട്ടില്‍ ചെന്നൈയോട് ചേര്‍ന്നു കിടക്കുന്ന ട്രിപ്ലികെയ്ന്‍ ഇവിടുത്തെ പുരാതന നഗരങ്ങളിലൊന്നാണ്. ഇവിടുത്തെ പാര്‍ഥസാരഥി ക്ഷേത്രത്തിലെ ക്ഷേത്രക്കുളമാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ആകര്‍ഷണം. കൂടാതെ ഇവിടുത്തെ വിഷ്ണു ക്ഷേത്രത്തില്‍ വിഷ്ണുവിന്റെ കയ്യില്‍ സുദര്‍ശന ചക്രം ഇല്ല. സിക്കല്‍ മുരുഗന്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ മുരുകന്റെ പ്രതിമ കാരണങ്ങളൊന്നുമില്ലാതെ വിയര്‍ക്കുമത്രെ. ഇതുകാണാന്‍ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളാണ് ഓരോ കൊല്ലവും എത്തുന്നത്. കോവൈയിലെ ധ്യാനലിംഗ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ശ്രീകോവിലില്‍ വരെ ആളുകള്‍ക്ക് കയറാന്‍ സാധിക്കുമത്രെ. ശ്രീകോവിലില്‍ നിന്നാണ് ആളുകള്‍ പ്രാര്‍ഥിക്കുന്നത്. പാര്‍വ്വതി മലൈ ക്ഷേത്രവും കോവൈയിലെ ധ്യാനലിംഗ ക്ഷേത്രത്തിനു സമാനമാണ്. ഇവിടെയും ആളുകള്‍ക്ക് ശ്രീകോവിലിനുള്ളില്‍ കയറി പ്രാര്‍ഥിക്കാന്‍ സാധിക്കും. തമിഴ് നാട്ടിലെ സുരുട്ടപ്പള്ളി പള്ളികൊണ്ടേശ്വര ക്ഷേത്രം ശിവന് സമര്‍പ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ക്ഷേത്രമാണ്. ഇവിടെ ശിവന്‍രെ പ്രതിഷ്ട വിഷ്ണുവിന്റെ അനന്തശയനത്തിനു സമാനമാണ്. കിടക്കുന്ന രീതിയിലാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠ കാണുവാന്‍ സാധിക്കുന്നത്. അത്യപൂർവ്വമാണ് കിടക്കുന്ന രൂപത്തിലുള്ള ശിവന്റെ പ്രതിഷ്ഠകൾ.