പുണ്യനദിയായ ഗംഗയുടെ തീരത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന വിന്ധ്യാചല്‍ ഇന്ത്യയില്‍ പലയിടത്തായി ചിതറിക്കിടക്കുന്ന ദുര്‍ഗ്ഗാദേവിയുടെ അന്‍പത്തൊന്ന് ശക്തിപീഠങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ്. ദേവി തന്റെ ഇരിപ്പിടമായ് തിരഞ്ഞെടുത്തു എന്ന അഭിമാനത്തിലാണ് ഈ തീര്‍ത്ഥാടകഭൂമി. മാര്‍ക്കണ്ഡേയ പുരാണമനുസരിച്ച് ദുഷ്ടശക്തിയായ മഹിഷാസുരനെ നിഗ്രഹിച്ച ശേഷം ഈ സ്ഥലം തന്റെ ഭൌമവസതിയായി ദേവി സ്വീകരിക്കുകയായിരുന്നു.

പ്രതാപകാലത്ത് ഒരുപാട് ക്ഷേത്രങ്ങളും സ്മാരകചിഹ്നങ്ങളും ഇവിടെ പ്രൌഢിയോടെ തലയുയര്‍ത്തി നിന്നിരുന്നു. മുഗള്‍ ചക്രവര്‍ത്തിയായ ഔറംഗസീബിന്റെ അസഹിഷ്ണുതയുടെ ഫലമായി അവയൊക്കെയും നാമാവശേഷമായി. തലമുറയുടെ സുകൃതമെന്നോണം അവയില്‍ ചിലത് ഇന്നും ബാക്കി നില്ക്കുന്നുണ്ട്.

ക്ഷേത്രങ്ങളെയും പ്രകൃതിയെയും കുറിച്ച്

ഹരിതവനങ്ങളാല്‍ അനുഗ്രഹീതമാണ് വിന്ധ്യാചല്‍. ചേതോഹരമായ പ്രകൃതിയുടെ പശ്ചാതലത്തില്‍ ഗാംഭീര്യം ഒട്ടും ചോരാതെ തലയെടുപ്പോടെ നില്ക്കുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ മുഖമുദ്രയാണ്. വിക്ടോറിയ രാജ്ഞിയുടെ ഭരണകാലത്ത് പണിതുയര്‍ത്തിയ മഹത്തായ സൌധങ്ങളും മണിമാളികകളും കൊണ്ട് കീര്‍ത്തിനേടിയ മിര്‍സാപുര്‍ ജില്ലയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രനഗരം. ജീവിതത്തിന്റെ പരക്കംപാച്ചിലുകളില്‍ നിന്ന് അല്പമൊന്ന് വിട്ടുനില്‍ക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അനുയോജ്യമായ ശരണാലയമാണ് ഈ പ്രദേശം.

സഞ്ചാരകേന്ദ്രങ്ങള്‍; വിന്ധ്യാചലിനകത്തും ചുറ്റുവട്ടത്തും

പുണ്യപുരാണങ്ങളുടെ രംഗഭൂമിയായ വിന്ധ്യാചലിന്റെ മഹിമയ്ക്ക് മാറ്റ് കൂട്ടുന്നത് ഇവിടത്തെ ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ തന്നെയാണ്. ചെറുതും വലുതുമായ ഒരുപാട് അമ്പലങ്ങളും ആശ്രമങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്. രാമായണത്തിലെ സീതാദേവിയുമായി പുരാണത്തിന്റെ ഇഴകോര്‍ക്കുന്ന സീതാകുണ്ഡ് എന്ന പൊയ്ക, കാളിദേവിയെ കുടിയിരുത്തിയ വനാന്തരത്തിലെ പഴയൊരു കോവില്‍, ശ്രീരാമന്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ച ശിവലിംഗം എന്ന പെരുമ പേറുന്ന രാമേശ്വര്‍ മഹാദേവക്ഷേത്രം, യശോദയുടെ പുത്രിയായ അഷ്ടഭുജദേവിയുടെ ക്ഷേത്രം എന്നിങ്ങനെ മഹത്തായ ക്ഷേത്രങ്ങളാല്‍ അനുഗ്രഹീതമാണ് ഈ പ്രദേശം. ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ വളര്‍ത്തമ്മയാണ് യശോദാദേവി. വിന്ധ്യാചലിന്റെ കാവല്‍ദേവതയായ വിന്ധ്യാവാസിനി ക്ഷേത്രമാണ് ഇവയില്‍ ഏറെ ശ്രദ്ധേയമായത്. പുരാണങ്ങളും കാല്പനികതകളും കെട്ടുപിണഞ്ഞ് കിടക്കുന്ന ഒരുപാട് വിശുദ്ധ സന്നിധികള്‍ ഇവിടെയുണ്ട്. വിന്ധ്യാചലിന്റെ പാലകദേവിയായ വിന്ധ്യാവാസിനിയുടെ ജന്മദിനത്തെ അനുസ്മരിച്ച് ഗംഭീരമായ ഒരുത്സവവും ആണ്ട്തോറും ഇവിടെ നടത്താറുണ്ട്.

വിന്ധ്യാചലിലെത്താന്‍

സുനിശ്ചിതവും സുഗമവുമായ റോഡുകള്‍ ഉള്ളതിനാല്‍ ഇവിടേക്കുള്ള യാത്ര തികച്ചും അനായാസമാണ്. അധികം ദൂരെയല്ലാതെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന വാരാണസി പട്ടണത്തില്‍ നിന്ന് ട്രെയിനുകള്‍ വഴിയും വിമാനമാര്‍ഗ്ഗവും വിന്ധ്യാചലിലെത്താം.