ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ഒമ്പത് നവഗ്രഹ അമ്പലങ്ങളില് ഒന്നാണ് തിരുവേങ്കാട് ക്ഷേത്രം. നാഗപട്ടണം ജില്ലയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സിര്കാളി പൂംപുഹാര് റോഡില് നിന്ന് പത്ത് കിലോമീറ്റര് തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് മാറിയാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇന്ദ്രന്െറ വാഹനമായ ഐരാവതം എന്ന വെളുത്ത ആന ഇവിടെ ധ്യാനമിരുന്നതില് നിന്നാണ് ഈ സ്ഥലത്തിന് ഈ പേര് ലഭിച്ചതെന്നാണ് ഐതിഹ്യം.
കാശിക്കു സമാനമായി കരുതുന്ന ആറുപുണ്യ സ്ഥലങ്ങളില് ഒന്നാണ് ഇവിടം. ആരാധനാ മൂര്ത്തിയും വേദവൃക്ഷവും പുണ്യതീര്ഥവും ഉള്ള ഇവിടം ഇതില് മൂന്നാമത്തെ കേന്ദ്രമായാണ് പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നത്. നവഗ്രഹങ്ങളില് ഒന്നായ ബുധനാണ് ഇവിടത്തെ ഒരു ആരാധനാ മൂര്ത്തി. 51 ശക്തിപീഠങ്ങളില് ഒന്നുകൂടിയായ ഇവിടം ശിവന്െറ 64 മൂര്ത്തിരൂപങ്ങളില് ഒന്നായ അഗോരൂമൂര്ത്തിയാണ് ഉള്ളത്. ശിവന് ആറു വ്യത്യസ്ത തരം താണഡവ നൃത്തങ്ങളാടിയെന്നും കരുതുന്ന ഇവിടം ആദി ചിദംബരം എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടാറുണ്ട്.
ഐതിഹ്യവും വിശ്വാസവും
മുരുതുവാന് എന്ന രാക്ഷസന് ബ്രഹ്മാവില് നിന്നും വരം നേടിയ ശേഷം ദേവന്മാരെ ഉപദ്രവിക്കാന് തുടങ്ങുകയും ചെയ്തു. രാക്ഷസന്െറ ശല്യത്തില് നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുത്തണമെന്നാവശ്യപ്പെട്ട് തന്നോട് പ്രാര്ഥിച്ച ദേവന്മാരോട് തിരുവേങ്കാട് പോകാനും വേഷപ്രച്ഛന്നരായി താമസിക്കാനുമായിരുന്നു ശിവന്െറ നിര്ദേശം. തുടര്ന്ന് ശിവന് തന്െറ വാഹനമായ നന്ദി എന്ന കാളയെ രാക്ഷസനെ നേരിടാനായി അയച്ചു.
നന്ദി രാക്ഷസനെ കീഴ്പ്പെടുത്തിയ ശേഷം കടലില് എറിഞ്ഞു. എന്നാല് കടലില് വീണ രാക്ഷസന് കഠിന തപസിലൂടെ ശിവനില് നിന്ന് ശൂലം കൈവശപ്പെടുത്തി. ശൂലം കൂടി ലഭിച്ചതോടെ ശക്തനായ രാക്ഷസന് വര്ധിത വീര്യത്തോടെ സാധാരണക്കാര്ക്ക് നേരെയും അക്രമം അഴിച്ചുവിട്ടു. ഇതോടെ ദേവന്മാര് വീണ്ടും ശിവന്െറയടുത്ത് സഹായം ചോദിച്ചുവന്നു.
നന്ദിയെ വീണ്ടും രാക്ഷസനെ നേരിടാന് അയച്ചുവെങ്കിലും ശിവന് നല്കിയ ശൂലം കൈവശമുള്ളതിനാല് നന്ദി പരാജിതനായി മടങ്ങി. അന്ന് രാക്ഷസന് ഏല്പ്പിച്ചതെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന മുറിവ് ഇവിടത്തെ നന്ദി വിഗ്രഹത്തില് ഉണ്ട്. നന്ദിയുടെ മുറിവ് കണ്ട് കോപംപൂണ്ട ശിവന് തന്െറ മൂന്നാം കണ്ണ് തുറന്ന് രാക്ഷസനെ കൊലപ്പെടുത്തിയെന്നതാണ് വിശ്വാസം.
ശിവന്െറ കോപഭാവം അഗോരമൂര്ത്തിയുടെ രൂപത്തിലുള്ള വിഗ്രഹത്തില് തെളിഞ്ഞുകാണാം. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഇവിടെ ശിവന്െറ അഗോരമൂര്ത്തി രൂപം ആരാധിക്കുന്നവര്ക്ക് ശത്രുക്കള് ഉണ്ടാകില്ലെന്നാണ് വിശ്വാസം.
നവഗ്രഹ ക്ഷേത്രങ്ങളില് ബാക്കിയുള്ള തിരുനല്ലാര് (ശനി ദേവന്),കാഞ്ചനൂര് (ശുക്ര ദേവന്), സൂര്യനാര് കോവില് (സൂര്യ ദേവന്), തിരുനാഗേശ്വരം (രാഹു ദേവന്), തിങ്കളൂര് (ചന്ദ്ര ദേവന്), കീഴ് പെരുമ്പള്ളം (കേതു) എന്നിവ ഇവിടെ നിന്ന് എളുപ്പം എത്തിചേരാവുന്ന ദൂരത്തിലാണ്.
ഇളം ചൂടുള്ള കാലാവസ്ഥയാണ് പൊതുവെ ഇവിടെ. ഒക്ടോബര് മുതല് മാര്ച്ച് വരെ സമയമാണ് ഇവിടം സന്ദര്ശിക്കാന് നല്ല സമയം. തഞ്ചാവൂര്, ട്രിച്ചി, മധുര, ചെന്നൈ, കന്യാകുമാരി,തിരുവനന്തപുരം നഗരങ്ങളില് നിന്ന് എളുപ്പത്തില് വായു,റെയില്, റോഡ് മാര്ഗങ്ങളിലൂടെ ഇവിടെയത്തൊം.