വ്യത്യസ്തങ്ങളായ സംസ്കാരങ്ങളുടെ നാടാണ് ഭാരതം... വെറും ഒരു കിലോമീറ്റർ മുന്നോട്ട് പോയാൽ പോലും സംസ്കാരങ്ങളും രീതികളും മാറുന്ന നാട്.. ഈ മാറ്റം ഏറ്റവും പെട്ടന്ന് മനസ്സിലാക്കുവാന് കഴിയുന്നത് ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലാണ്. ഒരു കോണിൽ നിന്നും അടുത്തതിലെത്തുമ്പോഴേയ്ക്കും വിശ്വാസങ്ങളിലും ആചാരങ്ങളിലും എന്തിനധികം, എല്ലാത്തിലും കാണാം ഈ മാറ്റങ്ങൾ.
മുപ്പത്തിമുക്കോടി ദേവതകളുടെ നാടായ ഭാരതത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ ഓരോന്നും രൂപപ്പെട്ടുവന്നിരിക്കുന്നത് ആ കാലത്തെ ജീവിതരീതികളിൽ നിന്നും വിശ്വാസങ്ങളിൽ നിന്നുമൊക്കെയാണ്. ഇങ്ങനെ ചില ക്ഷേത്രങ്ങൾ പ്രസിദ്ധമായിരിക്കുന്നത് അതിന്റെ നിർമ്മാണത്തിന്റെ പേരിലാണെങ്കിൽ മറ്റുചിലത് അപൂർവ്വ ആചാരങ്ങളുടെയും രീതികളുടെയും പേരിലാണ്. വേറെ ചില ക്ഷേത്രങ്ങൾ പ്രതിഷ്ഠകൾക്കും അത്ഭുതങ്ങൾക്കുമാണ് അറിയപ്പെടുന്നത് എന്നാൽ നമ്മളിന്നിവടെ പരിചയപ്പെടുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ അവിടുത്തെ പ്രസാദത്തിന്റെ പേരിലാണ്. സാധാരണ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി സസ്യേതര പ്രസാദം അഥവാ നോൺ വെജ് ഭക്ഷണം പ്രസാദമായി നല്കുന്ന ഭാരതത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പരിചയപ്പെടാം...
രണ്ടു പ്രസാദം
വെജിറ്റേറയനും നോൺ വെജിറ്റേറിയനുമായി രണ്ടു തരത്തിലുള്ള പ്രസാദമാണ് ഇവിടെ തയ്യാറാക്കുന്നത്. രണ്ടിലും ഉള്ളിയും വെളുത്തുള്ളിയും ഉപയോഗിക്കുന്ന പതിവില്ല. കാമാഖ്യാ ദേവിക്ക് ബലിയർപ്പിക്കുന്ന മുട്ടനാടിന്റെ മാസം ഉപയോഗിച്ചാണ് നോൺ വെജിറ്റേറിയൻ നിവേദ്യം പാചകം ചെയ്യുന്നത്. ചട്നിയുടെ രൂപത്തിൽ ചിലപ്പോൾ മീനും ഇവിടെ സമർപ്പിക്കുന്നു. ഈ ബലി സമർപ്പിക്കുന്ന സമയത്ത് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രധാന വാതിലുകൾ അടഞ്ഞായിരിക്കുമുള്ളത്.
പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ മറ്റൊരു ദുർഗ്ഗാ ക്ഷേത്രമായ താാപീഠ് ക്ഷേത്രവും നോൺവെജ് പ്രസാദങ്ങൾക്ക് പേരുകേട്ടതാണ്. മാംസമാണ് ഇവിടെ വിശ്വാസികൾ ദേവിക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നത്. മദ്യത്തോടൊപ്പമായിരിക്കും പൊതുവെ ഇത് നല്തുന്നത്. പൂജകൾക്കും പ്രാര്ത്ഥനകൾക്കും ശേഷം ഇത് വിശ്വാസികൾക്കിടയിൽ വിതരണം ചെയ്യും.
തർക്കുല ദേവി ക്ഷേത്രം
ഉത്തർ പ്രദേശിലെ ഖോരഖ്പൂരിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന തർക്കുല ദേവി ക്ഷേത്രവും ഇവിടുത്തെ വാര്ഷികോത്സവത്തിന് മാസം വിളമ്പുന്നു. ഖിച്ചാരി മേളെയെന്ന ക്ഷേത്രോത്സവത്തിനും ചൈത്രപൗർണ്ണമി ദിനത്തിലുമാണ് ഇത് നടക്കുന്നത്. ഓരോ അവസരത്തിലും ആയിരക്കണക്കിന് വിശ്വാസികൾ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിക്കുന്നു. മൺപാത്രത്തിൽ പാചകം ചെയ്താണ് ഇത് വിശ്വാസികൾക്ക് നല്കുന്നത്.