ഓംകാരേശ്വർ ക്ഷേത്രം ഖണ്ഡ്വ ശിവന്റെ 12 ജ്യോതിർലിംഗ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായ ഓംകാരേശ്വർ ക്ഷേത്രം ഖണ്ഡ്വ ജില്ലയിലെ നർമ്മദ നദിയിലെ മന്ധത അല്ലെങ്കിൽ ശിവപുരി എന്ന ദ്വീപിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സമുച്ചയത്തിൽ രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്, ഒരെണ്ണം ഓംകാരേശ്വറിനും അമരേശ്വറിനും സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.
PC:Bernard Gagnon
ജവാരി മന്ദിർ ഖജുരാഹോയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ക്ഷേത്രമാണ് ജവാരി മന്ദിർ. ഖജുരാഹോയിലെ സ്മാരകങ്ങളുടെ ഭാഗമാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. എ ഡി 975 നും 1100 നും ഇടയിലാണ് മഹാവിഷ്ണുവിന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നഈ ക്ഷേത്രം നിര്മ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. എന്നാല് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിമ തകർന്നതും തലയില്ലാത്തതുമാണ്. ഖജുരാഹോ ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ സംഖ്യയായ 85 -ൽ 25 ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ അവശേഷിക്കുന്ന 25 ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണിത്.
PC:Dey.sandip
കണ്ടരിയ മഹാദേവ ക്ഷേത്രം ഖജുരാഹോയിലെ മധ്യകാല ക്ഷേത്രങ്ങളില് ഏറ്റവും വലുതും ഏറ്റവും അലങ്കരിച്ചതുമായ ക്ഷേത്രമാണ് കണ്ടരിയ മഹാദേവ ക്ഷേത്രം. 'ഗുഹയിലെ മഹാനായ ദൈവം' എന്നാണ് ഇതിന്റെ അർത്ഥം. ശിവലിംഗ രൂപത്തിലാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. 900 ൽ അധികം ശിലാശിൽപങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തില് കാണാം. സൂര്യ, ബ്രാഹ്മി, മഹേശ്വരി, കുമാരി, വൈഷ്ണവി തുടങ്ങിയ മറ്റ് ദേവീദേവന്മാരുടെ ചിത്രങ്ങളും ഉണ്ട്. ശൃംഗാര ശിൽപങ്ങളും ഇവിടെ ധാരാളമായി കാണാം.
PC:China Crisis
ലക്ഷ്മണ ക്ഷേത്രം വൈകുണ്ഠ വിഷ്ണുവിന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ലക്ഷ്മണ ക്ഷേത്രം ഖജുരാഹോയിലാണുള്ളത്. പത്താം നൂറ്റാണ്ടിനും പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിൽ ചന്തേല രാജവംശത്തിലെ യശോവർമംവ് ആണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. ഇത് ഒരു പഞ്ചയാന ശൈലിയിലുള്ള വാസ്തുവിദ്യയുടെ ക്ഷേത്രമാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു, ഇതിന് അർദ്ധ-മണ്ഡപ, മണ്ഡപ, മഹാ-മണ്ഡപ, അന്താരാള, ഗർഭഗൃഹ എന്നിവയുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വിഗ്രഹം ത്രിതലയുള്ളതും നാല് കൈകളുള്ളതുമായ വൈകുണ്ഠ വിഷ്ണുവിന്റെ ശിൽപ്പമാണ്. ധാരാളം ശൃംഗാര ശിൽപങ്ങളും ഉണ്ട്.
PC:Christopher Voitus
തക്സകേശ്വർ ക്ഷേത്രം തക്സകേശ്വർ ക്ഷേത്രം അഥവാ തഖാജി ക്ഷേത്രം മന്ദസൗർ ജില്ലയിലെ ഭാൻപുര പട്ടണത്തിൽ ആണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. നാഗരാജാവായ തക്ഷേശ്വരനെയാണ് ഇവിടെ ആരാധിക്കുന്നത്. ക്ഷേത്രം നാഗരാജാവിന്റെ വാസസ്ഥലമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പ്രധാന ക്ഷേത്രത്തിൽ ശിവനുവേണ്ടിയുള്ള പ്രതിമയും ഉണ്ട്. ക്ഷേത്ര സമുച്ചയത്തിൽ മനോഹരമായ പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു കുളം ഉണ്ട്.
PC:LRBurdak
ചൗസത്ത് യോഗിനി ക്ഷേത്രം മധ്യപ്രദേശിലെ പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളില് ഒന്നാണ് മൊറിനയിലെ ചൗസത്ത് യോഗിനി ക്ഷേത്രം.ക്ഷേത്രത്തിൽ 64 അറകളുള്ള ഒരു വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ഒരു മണ്ഡപവും ശിവനായി സമര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ഒരു മണ്ഡപവും ഇവിടെ കാണാം.ഇന്ത്യയിലെ മധ്യപ്രദേശിലെ ഖജുരാഹോ ക്ഷേത്രം എട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമ്മിച്ചതാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു, ഇത് പുരാവസ്തു സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ ഒരു പുരാതന ചരിത്ര സ്മാരകമായി സംരക്ഷിക്കുന്നു.
PC:PankajSaxena
വരാഹ ക്ഷേത്രം മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വരാഹ അവതാരത്തെ ആരാധിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം ഖജുരാഹോയിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 2.6 മീറ്റർ നീളവും 1.7 മീറ്റർ ഉയരവുമുള്ള വരാഹ വിഗ്രഹം ഇവിടെ കാണാം. എ ഡി 900 നും 925 നും ഇടയിലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്, സരസ്വതി ദേവിയെവീണ ഉപയോഗിച്ച് ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഒരു ശിൽപവുമുണ്ട്.
PC:Rajenver
ദേവി ജഗദംബിക ക്ഷേത്രം ഖജുരാഹോ സ്മാരകങ്ങളിൽ ശേഷിക്കുന്ന 25 ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ദേവി ജഗദംബിക ക്ഷേത്രം. ഇത് മാതൃദേവിയായ ജഗദംബികയ്ക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നു, ഖജുരാഹോയിലെ മറ്റെല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളെയും പോലെ ചണ്ഡേല രാജവംശത്തിലെ ഭരണാധികാരികളാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. 10 മുതൽ 12 വരെ നൂറ്റാണ്ടുകൾക്കിടയിലാണ് ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചതെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു.
PC:Marcin Białek
ചതുർഭുജ് ക്ഷേത്രം ഖജുരാഹോയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ചതുർഭുജ് ക്ഷേത്രം മഹാവിഷ്ണുവിനായി സമര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്നതാണ്. AD 1100 ല് നിര്മ്മിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം ഇന്ന് യുനെസ്കോയുടെ ലോക പൈതൃക സ്ഥലമാണ്. നാല് കൈകൾ ഉള്ളവൻ എന്ന അര്ത്ഥത്തില് മഹാവിഷ്ണുവിനെ സൂചിപ്പിക്കുവാനാണ് ക്ഷേത്രം ചതുർഭുജ് ക്ഷേത്രം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. ചന്തേല രാജവംശത്തിലെ യശോവർമയാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ നാല് കൈകളുള്ള വിഷ്ണുവിന്റെ വിഗ്രഹമാണ്. 2.7 മീറ്റർ ഉയരവും വിഗ്രഹം തെക്ക് അഭിമുഖമായാണ് നില്ക്കുന്നത്.
PC: Nishantsrivastava
ഏഴു സഹോദരിമാരും അവരുടെ ഒരേയൊരു സഹോദരനും..വടക്കു കിഴക്കന് ഇന്ത്യയുടെ രസകരമായ വിശേഷങ്ങള്